Translation of the Holy Quran by Dr. Gilani

ترجمه دکتر گيلانی

نازل شده در مدينه - شامل ٧۸ آيه

فقط خدا - فقط قرآن

سوره حج - سوره  ٢٢

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ

1- ای مردم، از نافرمانی خداوندتان بپرهیزید که زلزله (پیش از) زمان رستاخیز، امر بسیار بزرگ و مهمی است. 

يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ
      حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَى وَمَا هُم بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ

2- (در تزلزل و در هم پاشی) آن زمان می‌بینید که حتی مادران، کودکان شیرخوارشان رها می‌کنند و هر زن باروری سقط جنین می‌کند
    و مردم را مينگری که گیج و مست بنظر می‌رسند در حالیکه مست نیستند ولی عذاب خدا شدید است.  

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَّرِيدٍ

3- برخی از مردم، بدون دانش و آگاهی درباره خدا مجادله و بحث کرده و از گفته‌های هر شیطان صفت سرکشی، پیروی می‌کنند.

كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَى عَذَابِ السَّعِيرِ

4- در حالیکه در سرنوشت شیطان (پس از سرکشی او) ثبت شده که هرکس بنای دوستی و پیروی از او را بگذارد،
   او (آن شخص) را حتماً گمراه کرده و راهی عذاب آتش سوزان جهنم خواهد نمود.

يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ
      وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ وَنُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ مَا نَشَاء إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَمِنكُم
      مَّن يُتَوَفَّى وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا وَتَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا
      عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ

5- ای مردم، اگر درباره رستاخیز شک و تردیدی دارید (توجه کنید که) ما شما را نخست از خاک آفریده،
    سپس از نطفه و پس از آن (علقه) موجودی که مانند شبه زالوئی آویزان است،   1
    سپس بصورت پاره گوشتی نرم (مضغه) که بخشی از آن شکل گرفته و برخی همگونه و بدون شکل است آفريديم      2 
    این تشریح را برای روشنگری شما (به قدرت و عظمت خداوند و حقانیت قران) ميفرمائيم.
    و ما هر جنین‌هائی را بخواهیم، در رحم مادران تا زمان معین و نامبرده شده (يعنی به تعداد هفته های بارداری،) نگهمیداریم
    سپس شماها را بصورت طفل از شکم مادران بیرون میآوریم، سپس شما زندگی میکنید تا به سن رشد و بلوغ و اوج توانمندی برسید.
    و برخی از شما زودتر می‌میرند و برخی از شما در سالمندی به سرازیری عمر میرسند،
    تا حدی که (حافظه‌شان را از دست داده و) آنچه را می‌دانستند، از یادشان میرود.  3
    (مثال دیگر) زمین خشک و بظاهر مرده را می‌بینی که پس از اینکه آب باران بر آن فرو می‌فرستیم،
    به حرکت و زندگی و شکوفائی میرسد و از هرگونه گیاهان زیبا و شکوفا میرویاند.    

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّهُ يُحْيِي الْمَوْتَى وَأَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

6- این (مثلها و ذکر نمونه‌های خلقت خودتان و نمو دوباره گیاهان از زمین خشک و مرده) برای اين است که بدانید
    خداوند و وعده او کاملا درست و راست است و براستی او مردگان را در رستاخیز زنده میکند و او بر هر چیزی قادر و تواناست.

وَأَنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِي الْقُبُورِ

7- و در آینده، زمان رستاخیز حتمی است، که شکی در آن نیست و اينکه خدا حتماً همه مردگان را از گورشان برمی‌انگیزد.  

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ

8- برخی از مردمان، بدون هرگونه دانش و یا راهنمائی و یا (دقت در) کتاب دینی روشنگر،
   درباره ذات خدای یگانه به بحث و مجادله می‌پردازند.

ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَنُذِيقُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَذَابَ الْحَرِيقِ

9-  سردمداران و متولیان شرک و کفر، بر اثر تکبر و بی‌اعتنائی به کلام خدا و پیچاندن حقایق،
    سعی می‌کنند مردمان ساده لوح را از راه خدا بازدارند.
    سرنوشت چنین افرادی در دنیا خواری و رسوائی بوده و در روز رستاخیز عذاب آتش را به آنها می‌چشانیم. 

ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ يَدَاكَ وَأَنَّ اللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ

10- (به چنین افرادی فرموده می‌شود): این عذاب نتیجه اعمال و کاری های دست خودت است که از پیش فرستاده‌ای
     وگرنه خدا هرگز به بندگان ظلم نمی‌کند.

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَى حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ
      فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ

11- بعضی از مردم، خدا را به ظاهر و يا فقط با حرف می‌پرستند.
     اگر خیر و نعمت و خوبی به آنان رو کند، حالت اطمینان پیدا می‌کنند ولی اگر بصورت آزمون، گرفتاری و مصیبی به آنها برسد،
     روی از خدا برمیگردانند و کفر میگویند، اینان هم در دنیا زیان دیده و هم با گرایش به کفر، دچار زیان در دنیای دیگر می‌شوند
     و این همان زیانکاری مسلم و آشکار است.

يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُ وَمَا لَا يَنفَعُهُ ذَلِكَ هُوَ الضَّلَالُ الْبَعِيدُ

12- (از خدا روی برگردانده) و از غیر از خدا، به چیزی و یا کسی دعا میکند که، نه زیانی برایش دارد و نه فایده‌ای.   
     این واقعاً گمراهی شدیدی است.

يَدْعُو لَمَن ضَرُّهُ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِ لَبِئْسَ الْمَوْلَى وَلَبِئْسَ الْعَشِيرُ

13- متوسل به دعا به معبودهائی می‌شود که ضررشان (از نظر معنوی و مادی) بیش از نفع‌شان است.
    چه سرپرست بیهوده و ناهنجاری و چه مونس و معاشر بدی!

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

14- خدا آنان را که ایمان آورده و اعمال نیک و صالح انجام میدهند، وارد باغهای بهشتی زیبا می‌فرماید
     که در زیر (درختان) آن جویبارها جریان دارند.
     براستی خدا هر چه اراده بفرماید انجام میدهد.    

مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى السَّمَاء ثُمَّ لِيَقْطَعْ فَلْيَنظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُ مَا يَغِيظُ

15- هر کس که تصور میکند خدا او را در دنیا و آخرت کمک نمیکند،
     لازم است که بوسیله ای (مانند دعا بدرگاه خدا يا با نماز حاجت) دست بسوی آسمان دراز کند و کاملا قطع اميد از هر چيز ديگر بنمايد
     و بعد منتظر باشد و بنگرد که آيا اين رويه، مايه از بين رفتن خشم و ناراحتی او خواهد شد؟ 

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَاهُ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَأَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يُرِيدُ

16- و ما بدینگونه آیات روشن هدایت کننده را نازل فرمودیم (که مردم تعمق و بررسی بکنند و بخدا امید و توکل داشته باشند)    
     و خدا هر کس را شایسته بداند و بخواهد، هدایت می‌فرماید.

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا
      إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ.

17- آنانکه (به یگانگی خدا و پیامبری محمد) ایمان آورده‌اند و نیز یهودیان و صائبین (پیروان یحیی) و مسیحیان و زردشتیان
     و نیز آنها که شرک را برگزیدند، خدا در روز رستاخیز بین‌شان داوری می‌فرماید و در اختلافات آنها، درست را از باطل جدا می‌سازد.  
     مسلماً خدا بر همه امور ناظر و گواه میباشد.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ
      وَالدَّوَابُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ النَّاسِ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ وَمَن يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّكْرِمٍ إِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ

18- آیا خوب توجه و دقت نکرده‌ای که هر موجودی که در آسمانها و زمین است منجمله خورشید و ماه و ستارگان
     و کوهها و درختان و جانداران و بسیاری از انسانها (باطناً و يا عملاً) در برابر عظمت خدا به سجده و ستایش مشغولند.
     (در مقابل) بسیاری نیز هستند که (تکبر می‌ورزند) و سزاوار عذاب میباشند
     و هرکس را خدا خوار سازد هیچ عاملی نخواهد توانست او را گرامی بدارد. مسلما خدا هر امری را اراده بفرماید، انجام میدهد.  4

هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي رَبِّهِمْ فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُؤُوسِهِمُ الْحَمِيمُ

19- اینان دو گروه (کافر و مومن،) همواره در برابر یکدیگر قرار گرفته و دشمن هم بوده و درباره پروردگارشان بحث و جدال داشته‌اند.
     سرانجام آنان که کافر شدند، جامه‌ای از آتش برایشان بریده می‌شود (که آنان را در برمی‌گیرد)
     و مایع سوزانی از بالای سرشان بر آنها ریخته می‌شود،

يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَالْجُلُودُ

20- تا شخصیت پوچ درونشان و ظاهر و پوست بیرون‌شان را (که اینقدر به آن می‌نازیدند،) گداخته و نابود کند.  

وَلَهُم مَّقَامِعُ مِنْ حَدِيدٍ

21- و چنبره و گرز‌های آهنین آنان را همانجا در بازداشت نگهميدارد.  

كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيهَا وَذُوقُوا عَذَابَ الْحَرِيقِ

22- هرگاه از شدت غم و ناراحتی، بخواهند از آنجا و آن حالت خارج بشوند، دوباره به همانجا بازگردانیده می‌شود
     و بآنها گفته (تفهیم) می‌شود: " عذاب سوزش را بچشید."

إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا
      الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ

23- خدا آنانرا که ایمان آورده و کارهای صالح و شايسته برای بهبود جامعه انجام داده اند را، وارد باغهای بهشتی زیبا می‌فرماید    
     که در آنها جویبارها روانند، در آنجا پوشش زیبا و دستبندهائی از طلا و مروارید داشته و لباس‌شان حریر و ابریشم است.

وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِيدِ

24- آنان با هدایت خداوند، به گفتار پاکیزه گرایش یافته و براه و روش ستوده هدایت شده‌ اند.

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ
      سَوَاء الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ

25- اما آنها که کفر را برگزیده اند، مردم را از راه خدا و از زیارت مسجدالحرام، که آنرا برای استفاده همگان،
    چه ساکنان در آنجا (مکه) و چه زائران یکسان قرار داده ايم، باز می‌دارند.
    و هرکس بخواهد با خشونت و تندی به کفر و ستمگری بپردازد، به او عذابی دردناک خواهیم چشاند.

وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

26- و ياد آور زمانی را که ما، هنگامیکه محل خانه‌ی کعبه را برای ابراهیم معین نموديم، به او فرمودیم که
     برای من هیچ شریکی قائل مشو و خانه‌ی عبادتم را برای طواف کنندگان و نمازگزاران، چه ايستاده یا در حال رکوع و يا سجود،
     همواره از هرگونه شرک و پلیدی، پاکیزه نگهدار.

وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ

27- و مردم را برای حج دعوت کن تا پیاده و سواره بر انواع مرکبهای روان، از هر راه و مکان دوری پيش تو بیایند.

لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ

28- تا منافع‌شان در این گردهم‌آئی بزرگ را به چشم خود مشاهده کنند
     و نام خدا را باید در روزهای معینی، (يعنی دهم و یازدهم و دوازدهم و سیزدهم ذیحجه میباشد)
     و هنگام ذبح چهارپایانی که خدا به آنان روزی داده، یاد نمایند.
     سپس از آن گوشت بخورید و بینوایان فقیر را نیز اطعام نمائید.   5

ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ

29- سپس باید خود را از آلودگیها پاک سازند و به نذرهای خود وفا کنند  
     و دور خانه کهن (که آزاد از هرگونه شرک و پلیدی است)، به طواف بپردازند.

ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ عِندَ رَبِّهِ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ
      الْأَنْعَامُ إِلَّا مَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ

30- اين احکام حج است.
     رعایت اینها و اینکه هرکس شعائر الهی حج را گرامی بدارد، برای نزدیکی معنوی او به پروردگارش بهترست  
     و گوشت چهارپایان مگر آن چیزهائی که حکم منع آنها بر شما خوانده شود، برایتان حلال مقرر شده است.   6   
     بنابراين از پلیدیهای (قربانی برای) بت ها و نیز از سخنان باطل و دروغ و شرک‌آمیز، اجتناب کنید.  

حُنَفَاء لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاء فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ

31- شما بايد دين پاک و فطری را (که در فطرت انسان عقيده به آفريدگار وجود دارد،) با ايمان به خداوند يگانه داشته باشيد
     بدون اينکه به او شرگ بورزيد.
     و هر کس به خدا شرک بورزد، انگار از آسمان پرتاب شده و پرنده ای (شکاری) او را بربايد و يا باد او را به مکانی دور دست پرتاب کند.

ذَلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ

32- انجام مناسک حج بدینگونه است که هرکس شعائر خدا را بزرگداشت نموده و گرامی بدارد،
     این رفتارش نمودار باطن پارسا و خدا پروای اوست.

لَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّهَا إِلَى الْبَيْتِ الْعَتِيقِ

33- (در مورد چهارپایان برای قربانی می‌توانید) از منافع آنها (مثلاً سوار شدن و حمل بار و شیر آنها)
     تا زمان معین ذبح کردن آنها استفاده کنید و سپس محل ذبح آنها حوالی خانه کعبه باشد. 

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ

34- برای هر امت و آئینی، نحوه‌ای برای قربانی کردن معین فرمودیم که حتماً نام خدا را هنگام ذبح چهارپایان
     که خداوند به آنها روزی عنايت فرموده، ذکر بکنند، و آگاه بر این حقیقت باشید که معبود راستین شما خدای یکتاست،
     پس تسلیم اوامر و راهنمائی های او بشوید.
     و تو (ای پیامبر) بندگان مسلمان و مطیع و خاشع خداوند را، مژده (پاداش بهشت) بده،

الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

35- آن انسانهای خوب، هنگامیکه نام خدا یاد می‌شود، درون‌شان منقلب می‌شود و آنان در سختیها صبور و بردبار هستند، 
     نماز را مرتب برپا می‌دارند و از آنچه به ایشان روزی عنایت فرمودیم، در راه خدا بخشش می‌کنند.

وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا
      مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ كَذَلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

36- ذبح شترهای فربه را از موارد مخصوص قربانی تعیین فرمودیم،
     در آنها برایتان خیر و برکت است (که هم بیشتر سخاوت ميکنيد و هم تعداد بیشتری مستمندان از آن استفاده میکنند)،   7
     نام خدا را هنگامیکه هنوز حیوان ایستاده (و پیش از اینکه به زمین خوابانده شود)، ذکر کنید
     و پس از آنکه به پهلو خوابانده شد و پس از ذبح، آرام گرفت،
     از گوشت آن بخورید و به مستمندان قانع (قناعتگر و نه زياده خواه که گدائی نميکنند)
     و نیز به نیازمندانی که گدائی ميکنند بخورانید.
     ما اينگونه آن چهاپايان را در اختيار شما گذاشتيم تا شگرگذار باشيد.  

لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ كَذَلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ

37- گوشهای اين حيوانات و خونهايشان هرگز به خدا نميرسد (خدا محتاج چيزی نيست)
     ولی آنچه که به محضر او میرسد، پارسائی و تقوی از سوی شماست (که در نامه اعمالتان ثبت می‌شود).   
     خداوند اینگونه آنها (جهارپايان) را برای شما رام کرد که از اینراه نیز بخاطر اینکه شما را مورد راهنمائی قرار داد،
     او را تکبير و به بزرگی ياد کنيد.
     و ای پیامبر، نیکوکاران را بشارت به سرانجام نیک بده.

إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ

38- مسلماً خدا از کسانیکه ایمان آورده‌اند، دفاع می‌کند.
     يقينا خدا هیچ خيانتکار ناسپاس را دوست نمیدارد.

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ

39- به مومنانی که مورد ستم قرار گرفته و جنگ به آنها تحمیل شده، اجازه دفاع و جنگ داده شده است،  
    چونکه مورد ظلم و ستم و آزار قرار گرفته‌اند.
     و مسلماً خدا قادر به ياری کردن و پیروز ساختن آنهاست. 

الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ
      النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ
      وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ

40- اينها مومنانی هستند که بنا حق از دیارشان اخراج شدند، آنهم فقط بخاطر اینکه ميگفتند که: 
     " خداوند ما خدای یگانه است ".
     و اگر خدا شر بعضی از انسانها را بوسيله انسانهای دیگر دفع نمی‌کرد، صومعه‌ها و کنشت‌ها و کنیساهای یهودیان
     و کلیساهای مسیحیان ومساجدی که در آنها نام خدا بسیار ياد میشود، ویران می‌گرديدند.  
     و حتماً خدا هر کسی را که به آئین او کمک کند، ياری می‌فرماید و البته خدا، آن قدرتمند شکست‌ناپذیر است. 

الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ

41- (یاری‌کنندگان آئین خدا،) کسانی هستند که هرگاه آنانرا در زمین قدرت و حکومت عنایت می‌فرمائيم، (متکبر و مغرور نشده)
     نماز را مرتب برپا میدارند و زکات می‌پردازند و به خوبیها دستور می‌دهند و از کارهای بد و بدیها منع و جلوگیری می‌کنند.
     و سرانجام همه امور در قدرت و بدست خداست.

وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ

42- (ای پیامبر) اگر می‌بینی که بتو نسبت دروغگوئی میدهند (آزرده نشو)،
     پیش از آينان، قوم نوح و عاد و ثمود (پیامبرانشان را نيز) تکذیب و به دروغگوئی متهم کردند. 

وَقَوْمُ إِبْرَاهِيمَ وَقَوْمُ لُوطٍ 

43- و همینطور قوم ابراهیم و قوم لوط.

وَأَصْحَابُ مَدْيَنَ وَكُذِّبَ مُوسَى فَأَمْلَيْتُ لِلْكَافِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ

44- و اصحاب مدین(قوم شعیب) نیز چنین کردند.
     و به موسی نیز فرعونیان نسبت دروغگوئی دادند، سپس من به کافران مهلت دادم
     (و امکان پذیرش هدایت دادم و چون بنای لجاجت و دشمنی گذاشتند،) سرانجام آنان را گرفتار عذاب و کیفر نمودم.
     بنگر و بررسی کن که مجازات سخت برای پاسخ منفی آنها چگونه بود.

فَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ فَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَّشِيدٍ

45- چه بسیار آبادیها و شهرها را که ساکنان آن کافر و ستمگر بودند، ما نابود ساختیم ،
     سقف‌های‌شان ریخته و دیوارهایشان روی سقف‌ها افتادند و چه بسیار چاه‌های پرآب که بی‌صاحب و بی‌مصرف ماندند
     و چه قصرهای مجلل و مستحکم که بدون سکنه از آنها باقی ماند.

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ
      بِهَا فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَكِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ

46- چرا مردم در روی زمین و در تاریخ آن سیر و سیاحت نمیکنند، تا دلهایشان به تعقل و درست اندیشی و نتیجه‌گیری درست گرایش پیدا کند،
    یا اینکه گوشهائی داشته باشند که با آن حرف حق را بشنوند؟
    در حقیقت این چشمهای ظاهری آنها کور نیست، بلکه دیدگاهی که درون وجودشان هست، کور است.

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَن يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَإِنَّ يَوْمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ

47- ای پیامبر از تو با شتاب تقاضای عذاب میکنند (میگویند :" اگر راست میگوئی، چرا این عذاب نازل نمی‌شود؟ ")
     و خدا هرگز وعده‌اش را خلاف نمی‌کند (منتظر باشید که عذاب خواهد رسید).
     و در حقيقت یک روز نزد پروردگار تو، مانند هزار سال است که شماها می‌شمارید.

وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَمْلَيْتُ لَهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَيَّ الْمَصِيرُ

48- چه بسیار شهرها و آبادیها که مردمش ظالم و ستمگر بودند، به آنها مهلت دادم
     و سپس آنانرا گرفتار عذاب ساختم و بازگشت همگان، سرانجام بسوی من است.

قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ

49- (ای پیامبر) بگو: " ای مردم، من در حقيقت (از جانب خدا) برایتان  هشدار دهنده‌ای آشکار کننده هستم."  

فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ

50- (در نتیجه این هشدار) آنانکه ایمان آورده و کارهای نیک برای بهبود جامعه انجام میدهند،
     آنان آمرزش الهی (از گناهان‌شان،) و هم رزق و روزی فراوان خواهند داشت.

وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ

51- و آنهائیکه در رد و انکار آیات ما تلاش می‌کنند، مسلماً اهل دوزخند.

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ وَلَا نَبِيٍّ إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطَانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ فَيَنسَخُ اللَّهُ
      مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّهُ آيَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ

52- و ما هر رسول و يا پیامبری را که پیش از زمان تو فرستادیم، هنگامیکه آرزوی (پیشرفت آئین و آيات او را) میکرد،
     شیطان تصوراتی در ذهن و آرزوی او میگذاشت، سپس بلافاصله آنچه را که از سوی شیطان القا ميشد، خدا محو ميفرمود
     و آیات خود را (در ذهن فرستاده و پیامبرش) تحکیم ميبخشيد.
     و خدا بر همه امور دانا و پرحکمت است.

لِيَجْعَلَ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ فِتْنَةً لِّلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ

53- تا او آنچه را که شيطان القاء و تلقین میکرد، وسیله آزمايش  
     برای افرادی که دیدگاه‌ها و دل‌های بیمارگونه (نادرست) داشته و دلهایشان سنگ و سخت شده است، قرار بدهد
     و البته کافران و ستمگران، همواره در پی دشمنی دور و درازی با حق و حقیقت هستند.

وَلِيَعْلَمَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُوا بِهِ فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ وَإِنَّ اللَّهَ لَهَادِ الَّذِينَ آمَنُوا إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ 

54- (خداوند آیات خود را بدین ترتیب حکم فرموده) تا آنانکه دانش آیات الهی به ایشان میرسد،
    بدانند که آن (قرآن) راست و درست بوده و از جانب پروردگار توست تا به آن ایمان بیاورند
    و نسبت به آن آیات خدا، دلهایشان خضوع و فروتنی داشته باشد.
    و مسلماً خدا رهنمای مومنان بسوی راه راست و درست میباشد.

وَلَا يَزَالُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ يَأْتِيَهُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَقِيمٍ

55- و کافران از شک و تردید درباره قران فروگذار نیستند تا اينکه ساعت (پايان جهان و شروع رستاخيز) ناگهان برسد،
     و یا اینکه زمان عذاب روز بی‌حاصل‌شان (که چیزی از خوبی در رستاخیز در بساط ندارند) برسد.

الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ لِّلَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ

56- در آن زمان، فرمانروائی و حکومت (مطلق و عادلانه) از آن خداست که میان همه مردم داوری می‌فرماید؛   
     آنگاه کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته برای بهبود جامعه انجام داده‌اند، در باغهای پر از نعمت خواهند بود.    

وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ

57- و آنها که کافر و منکر بوده و آیات ما را تکذیب و دروغ وانمود میکردند، دچار عذاب خوارکننده‌ای خواهند بود.  

وَالَّذِينَ هَاجَرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ مَاتُوا لَيَرْزُقَنَّهُمُ اللَّهُ رِزْقًا حَسَنًا وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

58- و (در آن زمان) آنانکه در راه خدا مهاجرت کردند، سپس کشته شده و یا به مرگ طبیعی مردند،
     حتماً خدا به آنان رزق و روزی خوبی عنایت می‌فرماید.
     مسلما خدا، همان بهترین روزی دهندگان است. 

لَيُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلًا يَرْضَوْنَهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ

59- يقينا خدا آنانرا در بارگاهی وارد می‌سازد که از آن خشنود و شاد می‌شوند.
     و البته خدا بر همه امور دانا و مهلت دهند است (هر امری را به مصلحت خود در زمانی که بخواهد، انجام می‌فرماید و عجله‌ای ندارد).

ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ

60- جریان امر چنین است: هر کسی باندازه‌ای که مورد ستم قرار گرفته، انتقام بگیرد و تلافی کند،
     سپس اگر دوباره باو بیشتر تجاوز شود، خدا حتماً او را یاری خواهد فرمود.
     مسلما خدا آن بخشنده آمرزنده است.
     (برای کسانی که پس از مورد تجاوز مکرر قرار گرفتن، با کمک خدا و با تمام قوا، دشمن را بکوبند تا ظلم و فتنه‌اش قطع شود).

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ

61- اين همانگونه (مشيت الهی) است که خدا شب را در روز می‌برد و روز را در شب    
     (می‌گذارد، امکان آنرا نيز گذاشته که تاریکی ظلم به نور آزادی و حرمت انسانی حمله ور ميشود و سپس با نور یاری خود
     و کوشش انسانهای والا در دفاع از خودشان و آئین‌شان، آنان را بر ظلمت و تاریکی برتری میدهد و مشیت الهی بر این روال بوده است).
     و خدا بر همه چیز شنوا و بیناست.

ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ هُوَ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ

62- اين باين دليل است که خدا حق مطلق است (و هرچه او در طرح آفرینش و جریانات منظور داشته، بايد حق و درست باشد)
     و هر موجود ديگری غیر از او را با دعا و نياز بخوانند، باطل است وتنها خدا بسیار والا و بزرگ است.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ

63- آیا ندیده‌ای که خدا از آسمان باران می‌باراند و زمین خشک، سرسبز و خرم می‌شود (همانند نور یاری خدا که تاریکی ظلم را می‌زداید) ؟
     همانا خدا دقيق و ظریف‌کار و از همه امور آگاه است.

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ

64- همه مخلوقات که در آسمانها و زمین هستند، همه مال او هستند و همانا خدا همان غنی مطلق و بی نياز و ستوده است.

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَيُمْسِكُ السَّمَاء
      أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

65- آیا ملاحظه نکردی که خدا آنچه را که در زمین است در تسخیر(و در امکان استفاده ) شما قرار داده
     و نیز کشتی را که به اراده او در دریا حرکت میکند و او مانع ااز اين ميشود که از آسمان (اجرام آسمانی) به روی زمین بيافتد،
     مگر اينکه به مصلحت و اراده او باشد.
     (در بررسی این حقائق، متوجه اين نکته بشوید که) خدا واقعاً چقدر نسبت به انسانها پرمهر و بخشاینده نعمت‌هاست.

وَهُوَ الَّذِي أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ 

66- و او همان است که شما را زنده میکند، سپس میمراند، باز دوباره زنده میکند،
     (با وجود اینهمه لطف و نعمت او) انسان حقيقتا موجودی بسيار ناسپاس است.

لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُ فَلَا يُنَازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَادْعُ إِلَى رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلَى هُدًى مُّسْتَقِيمٍ

67- برای هر امتی، روشن عبادتی ویژه‌ برايشان مقرر فرمودیم که آنگونه عبادت بکنند.
     پس آنها نباید با تو در نحوه عبادت به جرّ و بحث بپردازند.
     (ای پیامبر) تو مردم را بسوی (ایمان و اطاعت از) پروردگارت دعوت کن؛ مطمئناً تو بر راه راست و درست هستی.

وَإِن جَادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ

68- و اگر به جدال و جرّ و بحث با تو برمی‌خیزند، بگو خدا از اعمال شما کاملاً آگاه است. 

اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ

69- خدا در روز رستاخیز و حسابرسی، بین شما در مواردی که اختلاف نظر داشتید، داوری خواهد فرمود.

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِنَّ ذَلِكَ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

70- آیا نمیدانی که خدا آنچه در آسمان و زمین است میداند؟
     همه آنها در علم ازلی و طرح خدا بوده است و دانش همه اين امور برای خدا البته آسان است. 

وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَا لَيْسَ لَهُم بِهِ عِلْمٌ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِن نَّصِيرٍ

71- مشرکان غیر از خدا موجوداتی را پرستش میکنند که هیچ دلیل و پایه‌ای برای آن کار نیامده و
     آنها هیچ دانشی در آن باره ندارند و البته برای ستمگران و کافران هیچ ياور و یاری وجود نخواهد داشت.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِ الَّذِينَ كَفَرُوا الْمُنكَرَ يَكَادُونَ يَسْطُونَ بِالَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ آيَاتِنَا
      قُلْ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَلِكُمُ النَّارُ وَعَدَهَا اللَّهُ الَّذِينَ كَفَرُوا وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

72- و هنگاميکه آیات صریح و روشنگر ما را برایشان میخوانی، در چهره کافران قیافه انکار را مشاهده میکنی
     که انگار هر لحظه می خواهند، با مشت به تلاوت کنندگان آیات ما، حمله‌ور شوند.
     به آنان بگو: " آيا شما را از چيزی بدتر از اين خبردار کنم؟
     که آتش جهنم است، خدا آنرا به منکران و کافران وعده فرموده و آن بدترین سرانجام است."

يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَإِن يَسْلُبْهُمُ
      الذُّبَابُ شَيْئًا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ

73- ای مردم مثلی زده می‌شود، خوب بآن گوش کنید: همه اینهائی را که شماها غیر از خدا به کمک میخوانید (و يا پرستش میکنید)،   
     هرگز یک مگس را هم نمی‌توانند خلق بکنند، گرچه اگر با هم همکاری کنند.
     و اگر مگسی، چیزی از آنها برباید، حتی نمی‌توانند آنرا از او پس بگیرند.
     هر دو طرف (این عبادت) هم طلب کننده و هم مطلوب (تقاضا شونده) هر دو ناتوانند.  

مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ

74- این افراد به عظمت خدا آنگونه که باید و شایسته است پی نبرده‌اند.
     همانا خدا آن قدرتمند شکست ناپذیر است.

اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ

75- خدا از میان فرشتگان، فرستادگانی برميگزيند و همچنین از ميان انسانها.
     همانا خدا بر همه شنوا و بیناست.

يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ

76- حال و آینده و گذشته همه آنها را میداند و بازگشت همه امور بسوی خداست.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

77- ای کسانی که ایمان آورده‌اید، رکوع و سجود کنید و پروردگارتان را پرستش نمائید
     و کارهای خیر و خوبی انجام بدهید تا خوشبخت و رستگار شوید.

وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمينَ
      مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا
      الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ

78- و در راه خدا، آنگونه که شایسته و حق جهاد و کوشش است، جهاد نمائید.
     او شما را (برای نمونه بودن در ايمان و تقوا) برگزید و او در دین، برای شما هيچگونه سختی و اشکالی قرار نداد.
     این همان آئین روحانی پدرتان ابراهیم است.
     او (خداوند) شما را پيشتر از اين و نيز در این کتاب (قرآن) مسلمانان نامید (يعنی کسی که تسليم حکم خداست)
     که در این راستا، پیامبر گواه و الگوی رفتار برای شما باشد و شما نیز گواهان (نمونه خوب) رفتار برای مردم جهان باشید
     (و بی‌اعتناء نباشید که در جهان چه میگذرد).
     بنابراين نماز را مرتب  برپا دارید و زکات بپردازید
     و هرچه میخواهید، محکم (و از ته دل) از خدا بخواهید
     (نه از مخلوقات خدا مانند علی و يا ابوالفضل و يا عيسی و يا مريم و غيره)، او سرور و سرپرست حقيقی شماست.
     و فرموده خداوند را محکم نگهداريد
     و او چه سرور و سرپرست و یاور خوب و نازنين و دلپسندی است.   

اين قسمت پاورقی است و قسمتی از قرآن نيست