Translation of the Holy Quran by Dr. Gilani

ترجمه دکتر گيلانی

نازل شده در مکه - شامل ۶٩ آيه

فقط خدا - فقط قرآن

سوره عنکبوت - سوره  ٢٩

الم

1- الف لام ميم (وحي از الله به محمد)  

أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ

2- آيا مردم گمان بردند كه به صرف اينكه گفتند ايمان آورده‌ايم، به حال خود رها ميشوند و مورد آزمون قرار نخواهند گرفت؟      

وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ

3- و ما پيش از اين مردم، مردمان را آزموديم
   كه در نتيجه خدا آشكار و معلوم ميسازد كه چه كساني (كه مي‌گفتند ما ايمان آورده‌ايم،) راست مي‌گفتند و نيز اينکه دروغگويان را بشناساند.

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا سَاء مَا يَحْكُمُونَ

4- آيا كساني كه كارهاي بد و گناه مي‌كنند، گمان كردند كه از قدرت ما پيشي مي‌گيرند؟
   (و مورد كيفر قرار نخواهند گرفت)، چه  داوري و نتيجه‌گيري بدی مي‌كنند.

مَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

5- هر كسي كه اميد حاظر بودن در پيشگاه الهي را دارد، بايد بداند که زمان رستاخيز و ملاقات با خدا، حتما در آينده خواهد بود  
    و سرانجام، آن زمان سر خواهد رسيد.
    و بايد بداند که او (خداوند) بر همه موجودات، کاملا شنوا و آگاه است.

وَمَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ

6- و هر كس هر كوششي بكند، مسلماً براي نفع خودش كوشش كرده است كه خدا از همه جهانيان (تمام عالم هستی) بي‌نياز است.  

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ

7- و آنهائي كه ايمان آورده و كارهاي خوب در راه بهبود جامعه انجام مي‌دهند،
   ما (خداوند) كارهاي بد و گناهان گذشته آنها را حتما از وجودشان مي‌پوشانيم  
   و برابر بهترين اعمالي كه انجام داده‌اند، به آنان پاداش عنايت خواهيم فرمود.

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

8- ما به انسان توصيه فرموديم كه به والدين خود خوبي بكند.
   اما اگر پدر و يا مادر ترا وادار كنند كه براي من (خداي يگانه) شريك قائل بشوي، كه مسلما دليل علمي برای آن نداري،   1 
   در اين صورت از آن دو پيروي نكن.
   بازگشت همه شما به سوي من است و من از چگونگي همه اعمالي كه در زندگي اين دنيا انجام مي‌داديد، شما را آگاه مي‌سازم.

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ 

9- و آنهائي را كه ايمان آورده و كارهاي خوب در راه بهبود جامعه انجام دادند،   
   حتماً (آنها را، در زندگي جاوداني) در زمره‌ي افراد شايسته وارد مي‌سازيم. 

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِن جَاء نَصْرٌ
مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ

10- بعضي از مردم به زبان مي‌گويند كه به خداي يگانه ايمان آورده‌ايم، اما همين كه در راه دين خدا مورد آزار دشمنان قرار بگيرند،
     فتنه دشمنان را همانند عذاب خدا تصور مي‌كنند، ولي وقتي كه ياري و پيروزي از سوي خداوندت به تو پيامبرو پيروانت مي‌رسد،
     حتما خواهند گفت كه ما همواره همراه شما بوده‌ايم.
     آيا مگر خدا كاملاً آگاه به همه اسرار دروني جهانيان نيست؟   

وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ

11- و مسلماً خدا آنانرا كه ايمان آورده‌اند و همچنين منافقان را خوب شناسائی ميفرمايد.

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُم بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُم مِّن شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ

12- آنهائي كه كافر شده اند، به آنهائي كه ايمان آورده‌اند، مي‌گويند: بيائيد از راه و روش ما پيروي كنيد؛ ما حتما گناه شما را به گردن ميگيريم 
     و البته آنها توان برعهده گرفتن گناه آنان را ندارند.
     آنها در حقيقت فقط دروغ مي‌گويند.

وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ

13- ولي (در كنار اينكه هر كس بار گناهان خودش را حمل مي‌كند، اينگونه اشخاص چون ديگران را نيز گمراه مي‌كنند)
    هم بار گناهان خودشان را مي‌كشند و هم بار گناه (گمراه كردن) ديگران را به اضافه گناهان خودشان.
    و در روز رستاخيز درباره اين دروغ‌هائي كه مي‌ساختند، مورد بازپرسي قرار خواهند گرفت.

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ

14- و ما نوح را براي ارشاد قومش فرستاديم و او نهصد و پنجاه سال در بين‌شان زيست و سرانجام طوفان سخت آنها را فرو گرفت،
     در حالي كه هنوز در حال كفر و ستمگری شان مانده بودند.       

فَأَنجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِّلْعَالَمِينَ

15- سپس ما، نوح و همراهان (او) را در كشتي نجات بخشيديم و اين سرگذشت را عبرتي براي مردم جهان قرار داديم.  

وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

16- و نيز داستان ابراهيم را (ياد کن) كه به قومش مي‌گفت:
    " تنها و فقط خداي يگانه را بپرستيد و از نافرماني از او پروا داشته باشيد،
    اگر حقيقت را مي‌دانستيد (اين كار برايتان بهتر است)." 

إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ
      لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

17- " شماها غير از خدا، بت‌ها را پرستش مي‌كنيد و درباره توانائي آنها دروغ‌هائي مي‌بافيد.
    همه اينها را كه غير از خدا پرستش و ستايش مي‌كنيد، اصلاً دخالتي در روزي دادن به شما ندارند،
    پس بيائيد از خدا روزي طلب كنيد و او را بپرستيد و شكر نعمت‌هايش را انجام بدهيد كه سرانجام به سوي او باز مي‌گرديد."  

وَإِن تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ

18- و اگر شما (بت‌پرستان مكه، پيامبر خدا، محمد را) تكذيب مي‌كنيد،
     بايد بدانيد كه در گذشته مردمي پيش از شما نيز پيامبران خدا را تكذيب مي‌كردند
     و اساساً وظيفه پيامبر (در برابر شما،) تنها رساندن آشكار و صريح پيام الهي است.

أَوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

19- چرا اينها ملاحظه نمي‌كنند كه چگونه خدا آفرينش را آغاز فرموده و سپس آنرا باز مي‌گرداند
     (برای مثال مانند آفرينش انسان از مواد خاك كه دوباره به خاك تبديل مي‌شود). و البته اين براي خدا امري ساده است. 

قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

20- (به اينها) بگو: " در پديده‌هاي زمين، سير و بررسي بكنيد و ببينيد که چگونه خداوند آفرينش را آغاز فرمود،
     سپس خدا پديده ديگري را از نو (در دنيا و آخرت) پديد مي‌آورد.
     البته خدا بر هر چيزي تواناست."

يُعَذِّبُ مَن يَشَاءُ وَيَرْحَمُ مَن يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ

21-  او هر كس را که بخواهد (و مستحق بداند) مجازات مي‌فرمايد
     و هر كس را که بخواهد و شايسته بداند، رحمت عنايت مي‌فرمايد.
     و شما همه به سوي او بازگردانده مي‌شويد.   

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاء وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

22-  و شماها توان روياروئي با قدرت خدا را نه در روي زمين و نه در آسمان نداريد و غير از او نگهدار و ياوري نداريد.  

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَلِقَائِهِ أُوْلَئِكَ يَئِسُوا مِن رَّحْمَتِي وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

23-  و آنانكه به آيات خدا و حضور در پيشگاه او را در روز رستاخيز، انكار مي‌ورزند
     كساني هستند (كه خدا فرموده) از رحمت من محروم خواهند بود و اينان عذاب و مجازات دردناكي خواهند داشت.  

فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

24- (در برابر پندهاي ابراهيم،) جواب قومش فقط اين بود که گفتند: " او را بكشيد و آتش بزنيد "   
    سپس ما او را از آتش نجات بخشيديم كه در بررسي اين جريان، آيات و نشانه‌هائي از قدرت خدا براي مردم با ايمان وجود دارد.  

وَقَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَّوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ
      وَيَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضًا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ

25- ابراهيم گفت: "شما در کنار خدا، بت‌هائي را نيز وسيله معاشرت و دوستي بين خودتان در اين زندگي دنيا گرفتيد.
     سپس در روز رستاخيز، بعضی از شما يک ديگر را انکار کرده و يکديگر را لعنت و نفرين خواهيد کرد 
     و جايگاه شما آتش جهنم بوده و يار و ياوري نخواهيد داشت".

فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

26- لوط (خواهرزاده ابراهيم) به او ايمان آورد و گفت:
     "به اميد خداوندنم و در راه او، از اينجا مهاجرت مي‌كنم. براستی او برهمه قدرتمند و غالب و حكمفرماست".

وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

27- و ما به او (ابراهيم،) اسحق و يعقوب را عنايت فرموديم و در دودمانش، پيامبري و كتاب الهي را مقرر داشتيم 
     و پاداش او را در دنيا رحمت فرموديم و البته در آخرت هم او، در زمره صالحان خواهد بود.  

وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ

28- و لوط را يادآوری کن که زماني به قومش گفت: 
    " شما به عملی زشت روي آورده‌ايد كه كسي پيش از شما از مردم جهان به اين اندازه مرتكب آن نشده بود."

أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِي نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

29- آيا شماها در پي مردان مي‌رويد و راه توليد نسل را قطع ميکنيد مي‌كنيد و در محافل‌تان، اعمال زشت به راه مي‌اندازيد؟
     تنها پاسخ قومش به او اين بود: " اگر راست مي‌گوئي، عذاب خدا را (كه ما را از آن مي‌ترساني) بر سر ما فرود بياور."

قَالَ رَبِّ انصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ

30- لوط عرض كرد: " خداوندا، مرا در برابر اين قوم فاسد ياري بفرما."

وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ

31- و هنگامي كه فرستادگان (فرشتگان پيام‌آور) ما به ابراهيم رسيدند كه مژده آمدن (نوزاد آينده اش)اسحق را به او بدهند،
     گفتند كه " ما مأموريم اهالي اين شهر (لوط) را كه مردم آن ستمگر و فاسد هستند، به هلاكت برسانيم."

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

32- ابراهيم گفت: " راستی لوط در آن شهر است."
     آنها گفتند: ما خوب مي‌دانيم كه چه كساني در آن شهر هستند و حتماً او (لوط) و خاندانش را نجات خواهيم داد،
     مگر همسرش را كه (همدست آن فاسدان،) در آن شهر باقي مي‌ماند (تا با تبه‌كاران هلاك شود).

وَلَمَّا أَن جَاءتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ

33- و وقتي كه فرستادگان ما (فرشتگان مأمور عذاب) به نزد لوط رسيدند، لوط از ديدار آنها (كه به صورت مردهاي جواني بودند،)
     خيلي ناراحت و دلگير شد (كه مبادا اهالي فاسد شهر به اينها تجاوز كنند).
     و آنها (كه مشاهده كردند لوط نگران است) گفتند: " نترس و غمگين مباش.
     در حقيقت، ما تو و خاندان ترا حتما نجات خواهيم داد مگر همسرت را كه در زمره‌ي باقيماندگان در شهر خواهد ماند (كه هلاك خواهند شد)."

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ

34- " ما مأموريم از آسمان، عذابي بر روي اهل اين شهر به كيفر اينكه مردم فاسق و بدكاري بوده‌اند، بريزيم "   

وَلَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَا آيَةً بَيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

35- و ما (خداوند) بدين ترتيب از آن (شهرهاي ويران شده،) درس عبرتي واضح و گويا براي مردمي كه تفكر و تعقل مي‌كنند، بر جاي گذاشتيم.

وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ

36- و ما به شهر مدين، برادرشان شعيب را براي هدايت فرستاديم.
    او گفت: " اي قوم من، تنها و فقط خدا را بپرستيد و اميدوار به روز و زندگي ديگر (جاوداني) باشيد و در زمين فساد توليد نکنيد."

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ

37- آن مردم او را تكذيب كردند و به دروغگوئی متهم کردند، و در پي آن، بلاي زلزله آنها را فرو گرفت
     و آنان جسدهائي بيجان شده و در خانه‌هايشان بر جاي ماندند.

وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ

38- و قوم عاد و ثمود را نيز هلاك ساختيم و از بقاياي مسكن‌هاي آنها، برايتان آشكار شده است (كه به چه وضعي گرفتار شدند).
     شيطان اعمال ناپسند آنها را در نظرشان زيبا و موجه جلوه مي‌داد و بدين وسيله آنها را از راه درست زندگي، بازداشت 
     و در حالي كه نعمت‌هاي خدا را مشاهده مي‌كردند (باز نافرماني خدا را مي‌كردند).  

وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءهُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ

39- و سرنوشت قارون و فرعون و هامان (كه با آن همه ثروت و قدرت مغرور و نابود شدند، درس‌هاي عبرتي است).
    و در واقع موسي با آيات و معجزات آشكار الهي، براي هدايت به نزد آنها رسيد و برای آنها دلائل روشن آورد 
    ولي آنها در سرزمين بناي تكبر و برتري‌جوئي (در برابر پيام الهي) را گذاشتند و البته نتوانستند از كيفر، عذاب و قدرت خدا بگريزند.   

فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُم
      مَّنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُم مَّنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

40- ما هر كدام از اين اقوام را به كيفر گناهانشان گرفتار ساختيم.
    به سوی بعضي از آنها طوفاني توأم با سنگريزه (و شن) روانه ساختيم (كه در زير آن مدفون ماندند)
    و برخي از آنان را صداي بسيار شديد آسماني (غرش كشنده رعد) به هلاكت رساند
    و بعضي‌شان را در زمين فرو برديم (مانند قارون) و برخي‌ها (مانند فرعون و قوم نوح) را غرق كرديم.
    و خدا نميخواست که به آنها ظلمي روا دارد، بلكه آنها با نتيجه اعمال خودشان، بخود ظلم و ستم روا داشتند.

مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

41- وضع كساني كه غير از خدا برای خود سرپرستاني نگهدار تصور ميکنند وقائل هستند، (اوليائی برای خود گرفتند)
     مانند وضع عنكبوتی است كه خانه‌اي (بي‌بنياد، در هوا) برای خود ساخته است. 
     و مسلماً اگر مردم خوب بفهمند و بدانند، سست‌ترين بناها، همان لانه‌ي عنكبوت است
     (كه به هر بادي ميلرزد. تصور نگهدارنده و معبودي جز خدا هم همانطور بي‌اساس و سست پايه است).

إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

42- البته خدا ميداند آنچه را كه مشركان به جاي او صدا مي‌زنند و به آن دعا مي‌كنند،
     در حالي كه فقط او تنها نيرومند غالب بر همه و منشاء حكمت و حكمفرماي جهان هستي است 
     ( نه ديگران و تنها به او بايد دعا كرد، نه به ديگران).

وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ

43- و ما اينگونه مثل‌ها را براي ادراك مردم مي‌زنيم، ولي جز اهل فهم و دانش، معنای آنها را درك نمي‌كنند.

خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ

44- خدا آسمان‌ها و زمين را براي شناخت راستي و ادراك حق آفريده است.  
     براستی در اين نکته، پيامي مهم براي مؤمنان وجود دارد.

اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ

45- (اي پيامبر) هر آنچه را كه از كتاب تا كنون بر تو وحي شده، براي مردم بخوان و نماز را مرتب برپا دار،
     چون كه نماز از كارهاي زشت و ناپسند جلوگيري مي‌كند و مسلما ياد و ذكر خدا از همه مهم‌تر و بالاتر است 
      و خدا مي‌داند كه شماها چه اعمال و رفتاري را انجام مي‌دهيد.

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا
      مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنزِلَ إِلَيْنَا وَأُنزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

46- اي مسلمانان، با مردم اهل كتاب (يهوديان و مسيحيان و غيره)، جز آنهائي كه ظلم و ستم روا داشته‌اند،  
     فقط با بهترين رفتار و شيوه‌ي ممكن، بحث و گفتگو كنيد
     و بگوئيد ما به آنچه (از طريق محمد) بر ما فرستاده شده (يعنی قرآن) و هم به آنچه که بر شما نازل شده   
     (يعنی به تورات و انجيل و زبور و کتابهای پيغمبران ديگر)، ايمان داريم   
     و معبود حقيقی ما و شما يکی است که همان خداي يگانه است و ما در برابر اراده و فرموده او تسليم و مسلمان هستيم.  

وَكَذَلِكَ أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ فَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمِنْ هَؤُلَاء مَن يُؤْمِنُ بِهِ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الْكَافِرُونَ 

47- و ما بدين نحو قرآن را (به صورت وحي) بر تو نازل فرموديم.
    در نتيجه، كساني كه كتاب را براي آنها نازل فرموديم (و شناختي از كلام خدا از پيش داشته‌اند،) به آن ايمان مي‌آورند
    و از اين مردم (مشرك) نيز افرادي به آن ايمان مي‌آورند و تنها افرادي كه حقيقت را بر خود مي‌پوشانند، آيات ما را انكار مي‌كنند.

وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ

48- (اي پيامبر) تو پيش از اين، توانائی خواندن کتابی را نداشتی و آنرا بدست خودت نمی نويسی كه اگر غير از اين بود،
     ياوه‌گوياني كه سعي در نادرست جلوه دادن كلام خدا را دارند، در دل مردم شك و ترديد توليد مي‌كردند.

بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ

49- در حالي كه اين كتاب داراي آيات روشن و صريح است كه در دلهاي اهل علم، معناي آن روشن و آشكار است.
     و آيات ما را جز ستم پيشه‌گان نادرست، انكار نمي‌كنند.

وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

50- (و كافران به بهانه‌جوئي) مي‌گويند: " پس چرا معجزه‌اي از سوي پروردگارش به او نازل شده است؟ "
     (در جواب) بگو: " معجزه‌ها همه به اراده خداست و من فقط يك هشداردهنده روشنگر هستم." 

أَوَلَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ يُتْلَى عَلَيْهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَرَحْمَةً وَذِكْرَى لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ

51- آيا همين حقيقت كه كتاب (قرآن) را بر تو (كه سواد نياموخته و خطي ننوشته‌اي) نازل فرموديم
     كه مرتب بر آنها خوانده مي‌شود، برايشان كافي نيست؟
     به راستي در اين (کتاب قرآن) لطف و رحمت خداوند و پندي ارزشمند براي مردمي است كه به حقيقت آن ايمان مي‌آورند.  

قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ آمَنُوا بِالْبَاطِلِ وَكَفَرُوا بِاللَّهِ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

52- بگو: " شهادت و گواهي خدا بين من و شما در باره حقيقت اين وحي كافيست.
     او بر همه چيز در آسمانها و زمين آگاه است و البته آنهائي كه باطل و نادرست را باور دارند
     ولي كلام خدا را انكار مي‌كنند و به خدا كفر مي‌ورزند، زيانكاران واقعي هستند."

وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَوْلَا أَجَلٌ مُّسَمًّى لَجَاءهُمُ الْعَذَابُ وَلَيَأْتِيَنَّهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ 

53- و (كافران) از تو درخواست رسيدن به عذاب زود رس الهی را دارند و اگر زمان معيني (در تقدير الهي براي عذاب آنها) نبود،   
     عذاب به آنها مي‌رسيد (ولي بايد بدانند كه) عذاب در زمانی ناگهان و غافلگير بر آنها مي‌رسد،   
     در حالي که آنها انتظارش را نداشته و متوجه نبودند که چگونه رسيد.   2  

يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ

54- (كافران) از تو براي رسيدن و دريافت عذاب شتاب دارند و کافران بايد بدانند كه جهنم آنها را از هر طرف احاطه خواهد كرد.  

يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِن فَوْقِهِمْ وَمِن تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَيَقُولُ ذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ

55- روزي عذاب جهنم از هر طرف آنها را، از بالايشان و از زير پايشان مي‌پوشاند، و او (خداوند) به آنها مي‌گويد (مي‌فهماند):  
    " حالا نتيجه اعمال و كردارتان را بچشيد."  

يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ

56- اي بندگان خوبم كه ايمان آورده‌ايد سرزمين من پهناور است
    (اگر در جائي بر شما براي آئين شما سخت مي‌گيرند و مانع از يكتاپرستي شما مي‌شوند، به دياري ديگر مهاجرت كنيد) 
     كه تنها و فقط مرا پرستش کنيد.

كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ

57- هر شخصي مزه مرگ را مي‌چشد سپس به سوي ما باز گردانده ميشويد.  

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ الْجَنَّةِ غُرَفًا تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ

58- و كساني كه ايمان آورده و اعمال خوب برای بهبود در جامعه را انجام داده اند، 
     آنها را در منازل عالي در بهشت منزل مي‌دهيم كه جويبارها در زير آن روآن است،
     در آنجا برای هميشه ماندگار مي‌مانند و پاداش افرادي كه اوامر خدا را انجام مي‌دهند چقدر خوب است، 

الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

59- همانهائي كه در برابر مشكلات و آزارها در راه دين خدا بردباري و پايداري نموده و بر پروردگارشان توكل نموده اند.  

وَكَأَيِّن مِن دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

60- و چه بسياراند موجوداتي كه توان ذخيره و حمل روزي خودشان را ندارند (روزی خود را با خود حمل نميکنند - مانند پرندگان)
     خدا به آنها و همچنين به شماها رزق و روزي عنايت مي‌فرمايد.   
     و او بر همه مخلوقات و راز و نيازشان شنوا و آگاه مي‌باشد.

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ

61- اگر از آنها بپرسي، چه کسی آسمانها و زمين را آفريده و خورشيد و ماه را كنترل مي‌کند،
     مسلماً خواهند گفت: "خدا "
     پس چرا از حقائق رويگردان و منحرف مي‌شوند (و به معبودان ديگر دعا مي‌کنند و از آنها کمک ميطلبيد).  

اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

62- خدا براي هر كس بخواهد، رزق و روزی او را فراوان و يا محدود ميکند.
     مسلماً خدا بر همه اوضاع و احوال داناست. 

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِن بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ

63- اگر از اينها (كافران مشرك) بپرسي: "چه کسی از آسمان آب باران را مرتبا فرستاد و زمين را پس از پژمردگي و مردنش زنده کرد؟ " 
    حتما خواهند گفت: " خدا "
    (ای پيامبر) بگو: " ستايش و نيايش فقط تنها سزاوار خداست".
    ولي بيشترشان درست نمي‌انديشند (و باز معبودان ديگر را ستايش مي‌كنند).

وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ

64- و اين زندگي زودگذر دنيا، برايشان چيزي جز وقت‌گذراني و بازي و سرگرمي نيست.  
     و مسلماً زندگي واقعي در سراي ديگر (پس از رستاخيز) است، اگر به اين حقيقت آگاه مي‌شدند ميدانستند.

فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ

65- هنگامي كه در كشتي سوار مي‌شوند، خدا را صميمانه دعا مي‌كنند  
     ولي بعد كه خدا آنها را به ساحل نجات مي‌رساند، باز هم شرك ورزيده (نجات و سلامت‌شان را به معبودان ديگر نسبت مي‌دهند).

لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ

66- به آنها مهلت داده شده که آيات و نعمت‌‌هاي ما را ناديده گرفته و انكار ‌كنند و از لذات زندگي زودگذر بهره‌مند شوند،
     ولي آنها در آينده (از حقيقت رستاخيز و زندگي جاوداني) آگاه خواهند شد.  

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ

67- آيا متوجه نمي‌شوند كه ما حرم امني (در مكه) را براي آنان قرار داديم، در حالي كه در اطراف آن شهر آدم‌ربائي ميشود؟
     آيا آنها مطالب نادرست و پوچ را باور دارند ولي نعمت‌ها و آيات خدا را انكار مي‌كنند؟  

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْكَافِرِينَ

68- و چه كسي ستمكارتر از آن است كه بر خدا دروغ ببندد
     يا هنگامي كه كلام حق خدا به او مي‌رسد، آنرا دروغ بخواند؟
     آيا براي منكران جايگاهي در جهنم نيست؟ 

وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ

69- و آنهائي را كه در راه فهميدن و آئين ما بسيار كوشش مي‌كنند، 
     ما حتماً (بوسيله الهامات و كمك‌هاي ديگر) آنها را بسوی راه های خودمان هدايت خواهيم فرمود.
     و البته که خدا همواره با نيكوكاران است.   

اين قسمت پاورقی است و قسمتی از قرآن نيست