Translation of the Holy Quran by Dr. Gilani

ترجمه دکتر گيلانی

نازل شده در مکه - شامل ۵۴ آيه

فقط خدا - فقط قرآن

سوره سبا - سوره  ۳۴

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِير

1- سپاس با نيايش تنها سزاوار خداست همان كه هر چه در آسمانها و زمين است مال اوست
   و در آخرت نيز سپاس با نيايش تنها سزاوار اوست و او حكمفرماي پر حکمت و آگاه بر همه امور است.  

يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ

2- هرچه در زمين فرو مي‌رود (مانند آب و دانه و غيره) و آنچه از زمين بيرون مي‌آيد (مانند گياهان و معدن و آتش‌فشان و گازها و غيره)
    و آنچه از آسمان پائين مي‌آيد (مانند باران و اجرام آسماني و اشعه و غيره) و آنچه به سوي آسمان بالا مي‌رود
    (مانند گازها و حرارت و بخار و غيره) همه را خدا مي‌داند و او (بوسيله اين حركت‌ها و تغييرات اشياء)
    نظر مهر بر خوبان و نيكان داشته و آمرزنده اشتباهات و خطاهاي آنهاست.    

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَأْتِينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ
      عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَلَا أَصْغَرُ مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ

3- كافران ادعا كرده و مي‌گويند: "قيامت و رستاخيز هرگز بر ما واقع نخواهد شد.
   (اي پيامبر) بگو: " آري، سوگند به پروردگارم، به آن داناي پنهان‌ها، كه حتماً قيامت بر شما واقع خواهد شد،
   آن خدائي كه ذره‌اي در آسمانها و يا در زمين و هيچ چيزي كوچكتر از يک ذره و يا بزرگتر از آن، از دانش او پوشيده و پنهان نيست،
   كه البته همه در کتاب دانش ازلي و ابدي خدا، کاملا آشکار مي‌باشد
   (خدا در مورد همه چيز و همه کس کاملا واقف است كه چه خواهد شد)."

لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ

4- قيامت بر اين اساس است كه خداوند پاداش كساني را که ايمان آورده و كارهاي خوب برای بهبود جامعه انجام داده اند،
   پاداش خوبي‌هاي‌شان را بدهد و اينان كساني هستند كه آمرزش (خطاها و گناهان) و روزي ارزشمندي نصيب‌شان خواهد بود.

وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ

5- ولي آنانكه در تكذيب آيات ما كوشش و سعي کردند که بر ما برتری بجويند،
   چنين افرادي گرفتار عذابي از نوع بسيار بد و دردناك (بخاطر زشتكاريها و ناسپاسي‌هايشان) خواهند شد.

وَيَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِي أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَيَهْدِي إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ

6- و آنها كه دانش به آنها عنايت شده، مي‌بينند و درمي‌يابند كه آنچه که به تو به صورت وحي (قرآن) از پروردگارت نازل شده،
   حق و راست بوده و به سوي راه آن قدرتمند مسلط بر همه و بسيار ستوده عالم هستي، رهنما مي‌باشد.     1

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلَى رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ

7- و كافران (به مسخره) گفتند: " مي‌خواهيد مردي را به شما نشان بدهيم كه به شما خبر مي‌دهد که هنگامي كه پس از مرگ،
   خاك و ذرات شما از هم كاملاً پراكنده شده، دوباره آفرينش تازه‌اي خواهيد يافت ؟"

أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِ جِنَّةٌ بَلِ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فِي الْعَذَابِ وَالضَّلَالِ الْبَعِيدِ

8- " آيا از قول خدا دروغ گفته يا اينكه مبتلا به جنون شده است؟ "
    مسلماً‌ هيچ كدام از اينها نيست، بلكه آنان كه به آخرت ايمان ندارند، خود در رنج (گمان پوچي اين دنيا)
    و در گمراهي بسيار دور از حقيقت هستند.

أَفَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِن نَّشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ
      كِسَفًا مِّنَ السَّمَاءِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ

9- آيا آنها به آنچه که در پيش رو و پشت سر خود در آسمان و زمين وجود دارد (قدرت خداوند را) نمی نگرند؟
   اگر ما بخواهيم، آنان را در زمين فرو مي‌بريم (مانند قارون كه خيلي به ثروت خود مي‌باليد)
   يا سنگ‌هائي از آسمان روي آنها فرود مي‌آوريم (مانند قوم لوط).
   در بررسي اين هشدارها، نشان عبرت و پندي براي هر بنده توبه‌كار وجود دارد.

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ

10- ما به داود از جانب خود، فضل و امتيازي داديم و امر فرموديم: اي كوهها و اي پرندگان، با او (داود) در مناجات هم آواز شويد.
    (و به او آموختيم که چگونه) آهن را براي او نرم كرديم.

أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

11- و به او وحي فرموديم: "(از آهن) زره‌هاي دفاعي گشاد و راحت درست كن و حلقه‌هاي زره را متناسب و به اندازه بساز."
     و به او فرموديم: " اعمال شايسته برای بهبود جامعه انجام دهيد. آلبته من به همه اعمال شما كاملا بينا هستم."

وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ
بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ

12- و ما باد را براي سليمان (فرزند داود،) در استفاده و كنترل او درآورديم،
    به طوري كه مسافتي را كه يك ماه طول مي‌كشد تا كسي بپيمايد، او بوسيله آن باد در عرض يك صبح انجام ميداد
    و برگشت آن که معمولا يک ماه طول ميکشيد، بمدت يك عصر بود.       2 
    و برايش از معدن که در آن مس بود، مس گداخته روان ساختيم و از جنيّان نيز به اذن خدا، پيش او كار مي‌كردند.
    و اگر يكي از آنها از دستور ما نافرماني مي‌كرد، او را در معرض عذاب آتش گذاخته قرار مي‌داديم. 

يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِن مَّحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ

13- آنها هر چه سليمان مي‌خواست برايش مي‌ساختند، از قبيل معبدها و نقاشي‌ها و شكل‌ها و ظروفی به اندازه يك حوض
    و نيز ديگ‌هاي بزرگ ثابت (كه به سبب بزرگي ثابت بودند).
    ما فرموديم: " اي آل داود، شكر نعمت‌هاي مرا بجاي آوريد، و بسيار کم هستند تعداد بندگان من، كه همواره سپاسگزاری ميکنند."    3

فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ
      أَن لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ

14- بعد ها كه مرگ را بر سليمان مقرر فرموديم، (با آن همه قدرت و حكومتش،) درحاليکه تكيه بر عصا داشت،
     ناگهان مرد و هيچ كس تا مدتی از مرگ او آگاه نشد تا اينکه جانوري زمينی عصايش را جويد (و بالاخره باعث آن شد كه او بيفتد)
     و هنگامي كه بر زمين افتاد، جنيّان، تازه دريافتند كه اگر از راز پنهان (مرگ سليمان) اطلاعي داشتند،
     ديگر در آن زحمت (عملگي) خواركننده باقي نمي‌ماندند (به محض اطلاع از مرگ سليمان دست از كار مي‌كشيدند.)    

لَقَدْ كَانَ لِسَبَإٍ فِي مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٍ وَشِمَالٍ كُلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَاشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ

15- براي مردم سبا (ناحيه‌اي در يمن،) در آباديهايشان، دو باغ بزرگ از راست و چپ (با محصول و ميوه‌هاي خوب) وجود داشت
    كه به راستي نشاني از قدرت و لطف خداوند بود.
    (پيامبران به آنها گفتند:) " از رزق و روزي پروردگارتان بخوريد و سپاس او را به جاي آوريد
    كه كشور تميز و خوب و پربركت داشته و پروردگار آمرزنده‌اي داريد."   4

فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَى أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِيلٍ

16- اما آنها (ناسپاسي كرده، از خدا) روي برگرداندند، ما هم سيل ويرانگري را بر آنها روان كرديم
     و دو باغ (پرميوه و بركت) شان را به دو باغ (كم ارزش) با ميوه‌هاي تلخ و شوره گز و چند درخت سدر تغيير داديم.

ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِمَا كَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِي إِلَّا الْكَفُورَ

17- ما اين كيفر را به خاطر كفران و ناسپاسي نعمت‌ها به آنها داديم و آيا ما بجز افراد بسيار ناسپاس را مجازات و كيفر مي‌دهيم؟

وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ

18- و ما بين آنها و شهرهائي را كه به آنان بركت فراوان عنايت فرموده بوديم، آبادي‌هاي قابل توجه ای قرار داده بوديم
     و مراوده و سير و سفر ميان‌شان برقرار فرموديم.
     (گفته مي‌شد): " درين آباديها شب‌ها و روزها در امنيت كامل سفر كنيد."

فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

19- بعدها (به ناسپاسي و در آوارگي،) گفتند: پروردگار ما، مسافت های بين سفرهاي ما را دور گردان،   5
    در حالي كه اينها خودشان بخود ستم روا داشتند
    (و اين ناسپاسي‌هاي خودشان بود که مايه كيفر الهي و سيل و خرابي سدها و آباديهايشان شد)
    و ما سرگذشت آنها را داستانهائي پندآموز براي عبرت ديگران قرار داده و آنها را به هر سو پراكنده كرديم.    6
    در بررسي اين سرگذشت، نشانه‌هائي عبرت‌انگيز براي درك همه انسانهاي بردبار و سپاسگزار به نعمت‌هاي الهي وجود دارند.   7

وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ

20- براستی ابليس (شيطان) گمان خود را درباره اينكه آن مردم فريب‌اش را مي‌خورند، به تحقق رساند
     كه همه جز گروهي اندك از مؤمنان راستين، از وسوسه‌هاي او پيروي كردند.

وَمَا كَانَ لَهُ عَلَيْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِي شَكٍّ وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ

21- او (شيطان) بر آنها تسلط جبري نداشت و اين امكان وسوسه شيطان برای اين است تا آنهائي كه به آخرت ايمان دارند
     را از آنهائي كه به وجود آخرت شكّي دارند، بشناسانيم.
     و البته پروردگارت به همه امور هستي مراقب است.   

قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ
      وَمَا لَهُمْ فِيهِمَا مِن شِرْكٍ وَمَا لَهُ مِنْهُم مِّن ظَهِيرٍ

22- (اي پيامبر) بگو: موجوداتي غير از خدا را كه تصور كرده‌ايد قدرتي دارند، بخوانيد و به آنها دعا كنيد،
     آنها در آسمانها و در زمين مالك ذره‌اي نيستند و هيچگونه شراكتي در خلقت و در مالكيت آنها ندارند
     و هيچ‌كدامشان در اين آفرينش‌ها، دستيار او (خدا) نبوده‌اند.

وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ

23- و هيچ شفاعتي نزد او فائده‌اي ندارد مگر براي كسي كه برای او اجازه شفاعت داده شده است
     تا اينکه نگراني از دل و خاطرشان رفته، آنگاه مي‌پرسند: " پروردگارتان چه فرموده است؟ "
    جواب مي‌دهند: " او به حق و از روی لياقت و استحقاق افراد حكم فرموده است، و اوبسيار والامقام و بزرگ مطلق است."

قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَى هُدًى أَوْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

24- (اي پيامبر) بگو: " چه كسي به شما از آسمانها و زمين روزي عنايت مي‌فرمايد؟ "
    (براي تفهيم آنها) خودت بگو: " خداي يكتا !
    و (حالا خودتان فكر كنيد و بسنجيد كه) کداميک، ما و يا شما (مشركان) بر راستاي هدايت و يا در گمراهي بارزي هستيم."

قُل لَّا تُسْأَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنَا وَلَا نُسْأَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ

25- بگو: " (در روز رستاخيز،) شماها مسئول گناهانی که ما كرده ايم نيستيد و بازخواست نميشويد
    و ما هم مسئول آنچه که شما مي‌كنيد نيستيم و باز خواست نخواهيم شد."

قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِيمُ 

26- بگو (اي پيامبر): " در رستاخيز، خداوند همه ما را جمع فرموده، سپس بين ما بر اساس حق داوري مي‌فرمايد
    و او داور آشکارکننده حقايق و بسيار دانا به امور خلق است."

قُلْ أَرُونِي الَّذِينَ أَلْحَقْتُم بِهِ شُرَكَاء كَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

27- بگو (اي پيامبر): " آنهائي را كه بعنوان شريك (در خقلت يا اداره عالم هستي) به خدا وصل و ملحق مي‌كنيد، به من نشان بدهيد.
    چنين نيست، (البته به هيچ وجه هيچ موجودی هيچ قدرتي در عالم خلقت يا اداره آن ندارند)
    بلكه تنها اوست خداي يگانه كه بر همه مسلط و حكمفرماست."

وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

28- (اي پيامبر) ما ترا بجز براي هدايت همه جامعه‌ي بشري نفرستاديم
     تا مژددهنده (آينده آخرت خوب براي مؤمنان درستكار) و هشداردهنده (كافران و گنهكاران) باشي ولي اكثر مردمان اين حقيقت را نمي‌دانند.

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

29- كافران مي‌پرسند: " اگر شما راست مي‌گوئيد، اين زمان وعده رستاخيز كي خواهد بود؟ "

قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوْمٍ لَّا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةً وَلَا تَسْتَقْدِمُونَ

30- (اي پيامبر) بگو: " زمان وعده رستاخيز براي شما روزي است كه شما نميتوانيد از آن، ساعتي به تأخير و يا به جلو بياندازيد."

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن نُّؤْمِنَ بِهَذَا الْقُرْآنِ وَلَا بِالَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ
      عِندَ رَبِّهِمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ الْقَوْلَ يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لَوْلَا أَنتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ

31- و آنها كه كفر و انكار را برگزيدند، گفته‌اند:
     " ما هرگز به اين قرآن و كتب ديگر پيش از آن (كه آمدن آنرا تصديق مي‌كند،) باور نخواهيم داشت."
     و اگر وضع كافران را در محضر حسابرسي پروردگارشان ببينی (كه چه وضع خرابي دارند)
     و برخي از آنها به بعضي ديگر سخنان ناگوار مي‌گويند. زيردستان زبون به سردمداران متكبر كفر مي‌گويند:
    " اگر شما نبوديد ما حتماً مؤمن مي‌شديم."

قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا أَنَحْنُ صَدَدْنَاكُمْ عَنِ الْهُدَى بَعْدَ إِذْ جَاءكُم بَلْ كُنتُم مُّجْرِمِينَ

32- آنهائي كه سردمداران متكبر كفر بودند، به زيردستان و پيروان پاسخ مي‌دهند:
    " آيا پس از آنكه آن هدايت به شما رسيد، ما شما را به اجبار از هدايت بازداشتيم؟ نه، بلکه خودتان فاسد و بدكار بوده‌ايد."

وَقَالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَن نَّكْفُرَ بِاللَّهِ وَنَجْعَلَ لَهُ أَندَادًا
      وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَجَعَلْنَا الْأَغْلَالَ فِي أَعْنَاقِ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

33- (در آخرت) بازهم پيروان زبون به سردمداران متكبر كفر مي‌گويند:
     " اينطور نيست، بلکه حيله و فريب شبانه روزي شما بود كه به ما دستور مي‌داد و ما را وادار مي‌كرديد كه به خداي يگانه كافر شده
     و براي او شريكهائي قائل بشويم."
     بعد هنگامي كه عذاب حتمي را مشاهده مي‌كنند (مي‌فهمند كه معذرت‌خواهي ديگر فائده‌اي ندارد)
     و پشيماني خود را در دل نگه ميدارند، و ما بر گردن كافران غل و زنجير (خواري) مي‌گذاريم.
     آيا كيفر آنها (کافران) غير از انعكاس اعمال وكرداشان هست؟

وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ

34- و ما در هيچ شهر و دياري هشداردهنده‌اي نفرستاديم مگر اينكه (بدون استثناء) ثروتمندان مرفه و خوشگذران آن ديار به آنها گفتند:
     "ما به پيامي را كه شما برای رساندن آن مأمور و روانه شده‌ايد، قبول نداريم."

وَقَالُوا نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ

35- و مي‌گفتند: "ما دارائي‌ها و فرزندان بيشتري داريم (و اين نشانه اين است كه خدا ما را بيشتر دوست دارد)
     و هيچ قرار نيست كه ما عذاب بشويم."

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

36- (اي پيامبر) بگو: حقيقت اين است كه پروردگارم رزق و روزي را (بنا به حكمتي) براي هر كس از بندگانش که بخواهد
     فراوان يا به قدري محدود مي‌فرمايد (و اين ربطي به قرب نزد پروردگار ندارد)
     ولي بيشتر مردم آگاه نيستند (كه اين براي آزمون آنها است).

وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ
      وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ

37- اموال و فرزندان شما هيچ کدامشان، نمودار و وسيله تقرب و نزديكي مقام شما به ما نيستند،
     مگر اينکه كسي كه ايمان آورده و كارهاي خوب برای بهبود جامعه انجام داده باشد
     (و از آن نعمت دارائي و فرزندانش، در راه آئين خدا و كارهاي خوب استفاده درست كرده باشد) كه در نتيجه براي اينگونه افراد،
     پاداششان دو چندان براي اعمال نيکی كه انجام دادند، خواهد بود و آنها در سالنهای بهشت، در امنيت و آرامش خواهند بود.

وَالَّذِينَ يَسْعَوْنَ فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ

38- اما كساني كه با زبردستي، بر انكار و نادرست جلوه دادن آيات ما تلاش و کوشش مي‌كنند، در عذاب فراخوانده مي‌شوند.

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنفَقْتُم مِّن شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

39- بگو (اي پيامبر): "همانا پروردگار من رزق و روزي را براي هر كس از بندگانش که بخواهد،
     گسترده و فراوان و يا در اندازة محدود مقرر مي‌فرمايد و شما هر چه را که در راه خدا انفاق بكنيد، بعد خدا بجاي آن به شما مي‌دهد.
     و او بهترين روزي‌دهندگان است."

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ يَقُولُ لِلْمَلَائِكَةِ أَهَؤُلَاء إِيَّاكُمْ كَانُوا يَعْبُدُونَ

40- و روزي كه خداوند همه آنها (مشركان) را (مانند آنان كه عيسي و فرشتة روح‌القدس و يا معبودان ديگر را مي‌پرستيدند،)
     در رستاخيز گردهم مي‌آورد، به فرشتگان مي‌فرمايد: " آيا اينها شماها را مي پرستيدند؟ "

قَالُوا سُبْحَانَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم بَلْ كَانُوا يَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَكْثَرُهُم بِهِم مُّؤْمِنُونَ

41- آنها در پاسخ مي‌گويند: " تو (از اين نسبت‌هاي ناروا) منزه و برتري، تنها تو سرپرست و سرور و دوست ما هستی، نه اينها
    (ما با اينها رابطه و دوستي نداشتيم،) بلكه اينها به جن (يعنی موجودات نامرئي) نيايش مي‌كردند و بيشترشان به (قدرت) آنها اعتقاد داشتند."

فَالْيَوْمَ لَا يَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعًا وَلَا ضَرًّا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

42- آنروز (در روز رستاخيز) هيچكدام از شما براي ديگري هيچ نفع و يا ضرري نداريد و به ستمگران مي‌گوئيم:
    " از عذاب آتشي كه همواره آنرا دروغ ميپنداشتيد، بچشيد."

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُكُمْ وَقَالُوا
      مَا هَذَا إِلَّا إِفْكٌ مُّفْتَرًى وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ

43- و زماني كه آيات روشنگر ما به آنها خوانده ميشد، ميگفتند:
     " اين مرد فقط در صدد است که شما را از آنچه که پدران (اجداد)تان پرستش مي‌كردند، باز دارد
     و گفتند اين (آيات قرآن) تنها ساخته و پرداخته (محمد) است
     و در گذشته هم آنهائي كه كفر مي‌ورزيدند، هنگامي كه سخن حق و راستي وحي به آنها ميرسيد، مي‌گفتند:
     " اين چيزي جز جادوی آشكار نيست."

وَمَا آتَيْنَاهُم مِّن كُتُبٍ يَدْرُسُونَهَا وَمَا أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ مِن نَّذِيرٍ

44- (اي پيامبر محمد) ما قبل از تو كتب آسماني به آنها (قوم تو) نداده بوديم كه از آن درس بگيرند
    (و طبق آن نسبت به تو قضاوت بكنند) و پيش از تو هشداردهنده‌اي و پيامبري بر آنها نفرستاده بوديم.

وَكَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَيْنَاهُمْ فَكَذَّبُوا رُسُلِي فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ

45- مردمان پيشين نيز پيام‌هاي خدا را تكذيب كردند
     در حالي كه اينها (قوم تو) به يك دهم (قدرت و توانائي‌هائي كه) ما به آنها داده بوديم، نرسيده اند،
     آنها پيامبران ما را تکذيب کردند و ببين كه مجازات من بر آنها چگونه سخت بوده است!

قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَّكُم بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ

46- بگو (اي محمد): " من به شما پندي مهم مي‌دهم و آن اينكه (دور از غوغا) دو نفر دو نفر يا تنهائي و تك تك بخاطر خدا برخيزيد
     و خوب انديشه وكاوش كنيد و خواهيد دريافت كه اين همنشين و يار ديرينه شما (محمد) هيچ جنوني ندارد.
     او تنها هشدار دهنده و بيم‌دهنده‌ شما در برابر عذاب شديد الهي (در صورت لجاجت و نافرماني شما) است.

قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ

47- بگو (اي پيامبر) من از شما درخواست مزدي (براي وعظ و پيامبري) نكرده‌ام كه فائده‌ي آن براي شماست.
     مزد من تنها نزد خداست و او شاهد بر همه امور است.

قُلْ إِنَّ رَبِّي يَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَّامُ الْغُيُوبِ

48- بگو (اي پيامبر) پروردگارم كلام وحي را براي ابراز حق و راستي در دل من مي‌افكند كه او دانای همه‌ي اسرار و پنهانهاست.

قُلْ جَاء الْحَقُّ وَمَا يُبْدِئُ الْبَاطِلُ وَمَا يُعِيدُ

49- بگو: كلام حق وحي الهي آمد (و خدايان شرك و كفر) باطل، نه مي‌توانند چيزي را بيافرينند
     و نه ميتوانند آنرا دوباره از نو بوجود بياورند و يا باز گردانند.
     (فقط خداي يگانه، كه وحي حق هدايت را براي شما فرستاده، قادر بر اين كارهاست)."

قُلْ إِن ضَلَلْتُ فَإِنَّمَا أَضِلُّ عَلَى نَفْسِي وَإِنِ اهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحِي إِلَيَّ رَبِّي إِنَّهُ سَمِيعٌ قَرِيبٌ

50- بگو (محمد): اگر من گمراه شوم، به ضرر شخص خودم گمراه مي‌شوم
     و اينکه اگر به راه هدايت و درست بوده ام، بخاطر وحی ای است که پروردگارم بر من نازل ميفرمايد.
     براستی او شنوای نزديك بر همه است."

وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ

51- اگر(كافران را كه وضع سهمناكي دارند) در آخرت ببينی كه فريادشان از ترس و روياروئي با عذاب بلند مي‌شود
     و راه فراري ندارند و از مكاني نزديك (كه به آنجا فراخوانده شده‌اند) دستگير مي‌شوند.

وَقَالُوا آمَنَّا بِهِ وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَكَانٍ بَعِيدٍ

52- در آن حال مي‌گويند: به آن (قرآن) ايمان آورده‌ايم ولي چگونه مي‌توانند دسترسي به آن داشته باشند،
     آن هم از جائي و حالتی كه خيلي از آن دور شده‌اند (و ديگر ايمانشان فائده‌اي ندارد).

وَقَدْ كَفَرُوا بِهِ مِن قَبْلُ وَيَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ

53- در حالي كه پيشتر (كه در دنيا بودند،) حقيقت آنرا انكار مي‌كردند و باوري نداشتند
     و قضاوت نادرستي درباره جهان غيب (يعني آخرت و بدون دانش و انديشه كافي) از مكاني دور
     (يعنی از زمان زندگيش در دنيا تا آخرت، برخلاف فرموده و وعده خداوند) ابراز عقيده مي‌كردند.

وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِم مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا فِي شَكٍّ مُّرِيبٍ

54- و بين آنها و همه آنچه را که بآن آرزو و علاقه داشتند، فاصله و مانع و جدائي مي‌افتد، همانگونه كه پيشتر بر سر هم‌كيشان آنها، آمد.
    در واقع، اينها (تا آخر عمر، درباره آخرت) در شك و ترديد بودند.

اين قسمت پاورقی است و قسمتی از قرآن نيست