Translation of the Holy Quran by Dr. Gilani

ترجمه دکتر گيلانی

نازل شده در مکه - شامل ۵۳ آيه

فقط خدا - فقط قرآن

سوره شوری - سوره  ۴٢

حم

1- حم (حاء میم): (حمد به خدای حمید يعنی ستوده و مجید يعنی پرمجد و عظمت)  

عسق

2- عسق (عین سین قاف):        1 

كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

3- خدای بر همه مسلط و پرحكمت و حكمفرما، بر تو و به پیامبران پیش از تو اين چنین وحی فرمود و می‌فرماید،

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

4- كه هر چه که در آسمانها و هر چه که در زمین است، به او تعلق دارد. و او آن بلندمرتبه بزرگ است.

تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ 

5- هر لحظه ای (که خداوند اراده بفرمايد) امكان دارد كه آسمانها از فراز يکديگر (به امر او) از هم متلاشی شوند.
    و فرشتگان پیوسته به سپاس و نیایش پروردگارشان مشغولند و از برای گناهان اهل زمین و ساكنان مؤمن آن طلب آمرزش ميکنند.
    بدانید كه خدای یگانه همان آمرزنده‌ی بسیار مهربان بر نیكان است.

وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَولِيَاء اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ

6- و كسانی که به جای خدا، سرپرستانی برای خود قائل می‌شوند (در اشتباه محض هستند)، خدا نگهدار و مراقب‌شان هست
    و تو مأمور و مسئول حفاظت و وکيل آنها نیستی.

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ
      يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ

7- و بدین ترتیب قرآن را به زبان عربی بر تو وحی فرمودیم تا (ابتدا) مردم شهر اصلی (مكّه) و اهالی اطراف آنرا هشدار دهی
   (كه از بت‌پرستی دست بردارند) و نیز آنانرا از حقیقت روز گردآمدن كه همه مردم جمع می شوند و تردیدی در آن نیست،
   آگاه ساخته و هشدار دهی، كه گروهی روانه بهشت خواهند بود، و گروهی روانه آتش سوزان !

وَلَوْ شَاء اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

8- و اگر خدا می‌خواست، همه مردم را امتی واحد (با یك طرز عقیده اجباری) ميساخت
   ولی هر کس که خودش بخواهد (با اختیاری که خداوند به او داده)
   و هر كس را كه او (خداوند) بخواهد، او را در رحمت خود وارد می‌فرماید.
   اما برای ستمگران، سرپرست و یاوری نخواهد بود.    2

أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي المَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

9- آیا مشركان غیر از خدا برای خود سرپرستانی انتخاب كردند؟
   در حالی كه خدای یگانه سرپرست حقيقی است و اوست كه اشياء مرده را زنده می‌كند
   و او بر هر چیز و هر امری قادر است.

وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ

10- و در هر چیزی كه شما در آن اختلاف‌نظر داشته باشید، داوری و حکم آن با خدای یگانه است.
    این است خدای یگانه، که پروردگار من است
    كه تنها بر او توكّل کرده ام و همواره رو به سوی لطف و كمك او دارم.

فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ
      أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ

11- اوست كه پديدآورنده و آفریننده‌ آسمانها و زمین است.
     او از همنوعان شما، همسرانی برایتان ایجاد فرموده و نیز از چهارپایان جفت‌ها آفرید تا بدان وسیله، نسل شما ادامه یابد.
     هیچ چیزی شبیه و مانند او (خداوند) نیست و او بر همه گفتارها شنوا و بر همه امور عالم، بیناست.

لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

12- كلیدهای اسرار و خزانه های آسمانها و زمین، همه در قدرت اوست.
     او برای هر كس بخواهد، رزق و روزی‌ را فراوان و گسترده و یا تنگ و محدود می‌سازد.
     همانا او بر همه امور کاملا داناست.

شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا
      الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاءُ وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ

13- خداوند آئینی را برای شما مقرر فرموده كه به نوح هم آنرا توصیه كرده بود
     و همان حقائقی كه به تو وحی فرمودیم، به ابراهیم و موسی و عیسی نیز وحی فرمودیم كه آئین توحیدی را برپا دارید
     و در آن تفرقه و گروه ‌گرائی به راه نیاندازید،       3
     البته این آئین توحیدی كه مشركان را به سوی آن دعوت می‌كنی، برایشان سنگین و گران است.
     خدا هر كس را اراده بفرماید، بسوی خود برميگزيند و ميپذيرد و هر كس که به سوی او بازگردد، او را هدایت می‌فرماید.  

 وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ
      الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِن بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ

14- و اهل كتاب با وجود اینكه آگاه به تحقق (پیشگوئی الهی در نبوت پیامبر اسلام) شدند، راه تفرقه را پیش گرفتند
     كه آن بسبب بدبینی و حسد و گرایش به نادرستی بین‌شان بود
     و اگر مشیت الهی از پیش (مبنی بر مهلت دادن افراد) تا زمانی معین نبود، حكم عذاب بر آنها صادر می‌شد
     و آنهائی كه پس از آنها (بنی‌آسرائیل،) وارثان كتاب دینی شدند (مانند مترجمان يویانی و غیره و مسیحیان)،
     خود درباره مطالبی از آن، بسیار در شك و تردید هستند.   4    

فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ
      اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ

15- از این رو تو (كه وحی مستقیم الهی را داری) مردم را به آن (اسلام و قرآن) دعوت كن
     و در این كار همانطور كه به تو دستور داده شده، پایداری نما و از حرفها و امیال آنها پیروی نكن و بگو:
     " من به هر آنچه که خدا بعنوان كتاب الهی نازل و وحی فرموده ایمان آورده‌ام و به من دستور فرموده شده كه بین شما عدل برقرار كنم.
     خدای یگانه، خداوند و پروردگار ما و پروردگار شماست.
     ما مسئول اعمال خود هستيم و شما هم مسئول اعمال خود هستید.
     هیچ خصومتی و جدالی بین ما و شما نباید باشد.
      خدای یگانه، همه ما را (در رستاخیز) جمع می‌فرماید و بازگشت همه به سوی اوست."

وَالَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ

16- و آنهائی كه درباره خدای یگانه، پس از پذیرفتن دعوت او، بحث و جدال می‌كنند
     دلیل هائی که مياورند نزد خداوندشان بی‌پایه و باطل است
     و مایه خشم بر آنها می‌گردد و عذاب شدیدی در انتظارشان هست.

اللَّهُ الَّذِي أَنزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ

17- خدای یگانه است كه این كتاب را برای بیان حق و راستی‌ها و بعنوان میزان معیارها نازل فرموده است
     و تو (محمد) چه ميدانی؟
     شايد زمان رستاخیز نزدیك باشد.

يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ
      أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ

18- مردمی كه به آن (قیامت) ایمان ندارند خواستار زودتر رسیدن آن هستند.
     در حالی كه آنهائی كه ایمان آوردند از رسيدن آن نگرانند ولی می‌دانند كه راست است.
     آگاه باشید آنهائی كه درباره ساعت و زمان قيامت، ابراز شك و تردید می‌كنند، واقعاً در گمراهی پرت و دوری هستند.

اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِيُّ العَزِيزُ

19- خدای یگانه به بندگانش لطف دارد و به هر كس كه بخواهد رزق و روزی عنایت می‌فرماید و او قدرتمند بر همه مسلط است.

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ

20- هر كسی كه در پی كاشت اعمال خوب برای محصول خودش در آخرت باشد،
     ما  كاشت و محصول او را افزون ميکنيم و هر كس در پی كاشت و فعالیت برای درآمد دنيوی باشد،
     مقداری از آنرا به او می‌دهیم ولی در آخرت، نصیبی نخواهد داشت.

أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

21- آیا مشركان به معبودانی اعتقاد دارند كه در تصورشان، برای آنها در امر دين، بدون اجازه خدا، احکام و مراسم دینی ساختند؟
     (اینكار بسیار زشتی است كه سردمداران كفر و شرك از خود قوانينی ساخته اند)
     و اگر اراده خداوند درباره مهلت دادن به كافران و بدكاران نبود، دستور عذاب خدا بر آنها اجرا می‌شد
     و البته برای ستمگران عذاب دردناكی خواهد بود.   

تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي
      رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الكَبِيرُ

22- ستمگران را خواهی دید كه (در زمان رستاخيز) بسیار نگران و بیمناك از نتايج كردارشان (در دنیا) هستند
     و سرانجام نتیجه اعمالشان بر سرشان فرود می‌آید
     و برعكس آنهائی را كه ایمان آورده و كارهای درست و شايسته در زندگی انجام داده بودند،
     در باغ‌های خرم بهشت هستند و هرچه دلشان بخواهد، نزد خداوندشان دارند
     و این واقعاً برتری و فزونی و نعمت بزرگی است.

ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى
      وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ

23- این (زندگی بهشتی،) همان است كه خدا بندگان خوبش را به آن مژده و شاد باش می‌دهد،
     آنهائی كه ایمان آورده‌اند و كارهای خوب و شايسته و درست انجام داده‌اند.
     (ای پیامبر)‌ به مردم بگو: من از شما هیچ مزد و پاداشی برای پیامبری و خدماتم درخواست ندارم
     جز دوستی و موّدت با نزدیكان،  برای تقرب و نزديکی به من (خدا).      
      و هر كس در پی كارهای خوب باشد، ما پاداش آن كار خوبش را افزون می‌فرمائیم،
      همانا خدا همان آمرزنده و قدردان اعمال خوب بندگانش می‌باشد.  

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَأِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَيَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَيُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ

24- يا اينکه مردم می‌گویند كه او (محمد) بر خدا دروغی بسته؟
     در حالی كه اگر خدا اراده بفرماید، بر قلب تو (محمد) مهر باطل می‌زند
     و خدا با فرمایش‌های خود، باطل را محو و حق و راستی را پابرجا می‌سازد.
     همانا او به آنچه که در درون دلهاست آگاه می‌باشد.

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ

25- خداوند همان آمرزنده ای است كه توبه و بازگشت بندگانش را می‌پذیرد و از گناهانشان می‌گذرد
     و او می‌داند که شما مشغول چه كاری هستید؟

وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ

26- و دعای آنهائی را كه ایمان آورده و كارهای خوب و شايسته انجام می‌دهند، جواب داده و برآورده می‌سازد
     و از فضل خود، بیش از آنچه که آنها می‌خواستند، به ایشان فزونی می‌دهد و برعكس برای كافران عذاب شدیدی خواهد بود.

وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ

27- و اگر خدا رزق و روزی و ثروت و رفاه بندگانش را خیلی فراوان بدهد، آنها در سرزمین‌ها به گردنكشی و كفران نعمت‌ها می‌پردازند،
     از این رو به اندازه‌ای كه می‌خواهد، عنایت می‌فرماید.
      البته او بر احوال بندگانش كاملاً‌ مطلع و بیناست.

وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ

28- و هم اوست كه پس از اینكه مردم بخاطر خشكسالی ناامید می‌شوند، باران پر از رحمت را می‌فرستد
     و رحمت خود را بوسیله آن پخش می‌فرماید
     و او سرپرست خیرخواه بسیار ستوده است.

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ

29- و از آیات قدرت و عظمت او، آفرینش كهكشان‌های آسمانها و زمین و همه موجوداتی كه در آنها ایجاد و پخش نموده است، ميباشد.
     و او البته هر گاه اراده بفرماید، به جمع‌آوری همه آنها قادر است.

وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ

30- و هر مصیبتی به شما انسانها روی می‌آورد، به خاطر اعمالی است كه شماها انسانها انجام می‌دهيد،
     باوجود اين خدا از خیلی خطاكاریهای شما گذشت دارد.       6

وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

31- و شما در روی زمین توان مقابله با قدرت خدا را ندارید و اصولاً غیر از خدا سرپرست و یاور توانائی ندارید.

وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ

32- و از نشانه‌های حكمت و بركت او وجود كشتی‌هائی است كه مانند كوههائی در دريا در حركت‌اند.

إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ

33- اگر او اراده بفرماید باد را ساكن می‌سازد كه در نتیجه كشتی‌های بادی روی دریا متوقف می‌مانند.
     مسلما در این پدیده باد و حركت كشتی‌ها نشانه‌هائی از قدرت و عظمت و حكمت او برای همه مردم بردبار و سپاسگزار نهفته است.

أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍ

34- یا اگر او بخواهد سرنشینان آنرا به سبب اعمال بدشان نابود می‌كند ولی خداوند از بسیاری از خطاهای بندگانش می‌گذرد.

وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ

35- و آنهائی كه در حقانیت آیات ما و نشانه‌های قدرت ما، بحث و مجادله بیهوده می‌كنند،
     باید بدانند كه سرانجام هیچ راه فراری از نتيجه رفتارشان و كیفر الهی نیست.

فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ

36- هر چه از نعمت‌ها به شما عنایت شده همه وسائل زندگی دنیای زودگذر است
     و آنچه نزد خداست برای مردمی كه ایمان آورده و تنها بر پروردگارشان توكل دارند، بهتر و پایدارتر است،

وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ

37- آنهائی كه از گناهان بزرگ و پلیدی‌ها اجتناب می‌كنند و هر گاه عصبانی و خشمگین می‌شوند طرف را می‌بخشند،

وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

38- و آنهائی كه به دعوت و راهنمائی پروردگارشان اهمیت قائلند و جواب مثبت ميدهند و مرتب نماز برپا می‌دارند
     و امورشان را با مشورت همدیگر برقرار و انجام می‌دهند        7
     و از آنچه که به ایشان رزق و روزی و ثروت عنایت فرمودیم، در راه خدا انفاق و بخشش می‌كنند.     

وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ

39- و آنهائی كه هر گاه ظلم و ستمی به آنها می‌رسد مقابله نموده و از دیگران نیز در مقابله با ظلم یاری می‌گیرند.

وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ

40- كیفر و انتقام هر بدی به اندازه همان بدی باشد (نه بيشتر)،
     با وجود این اگر كسی ببخشد و بگذرد و اصلاح و صلح كند، البته اجر و پاداش او با خدا خواهد بود.
     براستی خدا ظالمان را دوست ندارند (كه انتقام زیادی بگیرند).

وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ

41- و كسی كه پس از مورد ستم و ظلم قرار گرفتن، برای مقابله كمك بگیرد، بر چنین افرادی هیچ ایرادی نیست.

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِكَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ

42- ایراد و سرزنش بر علیه كسانی است كه به مردم ظلم می‌كنند
     و در سرزمین بدون حقی و عذری به خرابكاری و سركشی مبادرت ميورزند.
     برای چنین افرادی عذاب دردناكی خواهد بود.

وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ

43- اما كسانی که شكیبائی و گذشت پیشه می‌كنند، این مسلماً از اراده قوی و ارزشمند سرچشمه می‌گیرد.

وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِيٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِّن سَبِيلٍ

44- و هر كس را خدا در گمراهی رها كند، برای او هیچ سرپرستی كه او را رهنمائی كند وجود نخواهد داشت.
     و ستمكاران و كافران را هنگامی كه عذاب روز جزا را مشاهده ميکنی که می‌گویند:
     " آیا هیچ راهی برای بازگشت به دنیا و جبران، وجود دارد؟ "

وَتَرَاهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِيٍّ وَقَالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِينَ
      الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذَابٍ مُّقِيمٍ

45- و آنها را می‌بینی كه خوار و ذلیل بر آتش عرضه شده و زیرچشمی (با ترس) نگاه می‌كنند.
     و مؤمنان (با آگاهی از وضع آنان) می‌‌گویند: واقعاً زیانكاران حقیقی آنهائی هستند كه وجود خود و (با تبلیغ و تربیت غلط،)
     خاندان خود را نيز در روز قیامت دچار زیان كرده اند.
     آگاه باشيد كه ستمگران و كافران در عذاب پایدار خواهند بود.

وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَاء يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن سَبِيلٍ

46- و غير از خدا هیچ دوستان و سرپرستانی نخواهند داشت كه بتوانند به آنها كمكی بكنند
     و هر كس را خدا در گمراهی (بخاطر لجاجت و سرسختی خودش) رها سازد، هیچ راه رستگاری و نجاتی نخواهد داشت.

اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَأٍ يَوْمَئِذٍ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍ

47- ای مردم دعوت راهنمائی پروردگارتان را قبول كنید پیش از اینكه روزی برسد كه از كیفر خدا راه بازگشتی نیست،
     در آن زمان، نه پناهگاهی خواهید داشت و نه امكان انكار اعمال‌تان را داريد و نه کسی که اعمالتان را انکار کند.

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِن
      تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنسَانَ كَفُورٌ

48- (ای پیامبر) اگر این مردم از حق رویگردان می‌شوند، بدان كه ما تو را بعنوان محافظ آنها مأمور نفرستادیم.
     و تو وظیفه‌ای جز رساندن و ابلاغ پیام الهی نداری.
     و حقيقت این است كه وقتی به انسان لطفی می‌فرمائیم، (بدون سپاس و شكر) آنرا جشن گرفته و شادی می‌كند
     و اگر بخاطر كارهائی كه از پیش كرده اند، سختی و بلائی به آنها برسد، انسان بنای كفران و ناسپاسی را می‌گذارد.

لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاءُ الذُّكُورَ

49- مالكیت آسمانها و زمین از آن خداست. هرچه بخواهد خلق می‌فرماید.
      به هر كس بخواهد دختر عنایت می‌فرماید و به هر كس بخواهد پسر عنایت می‌فرماید.

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاءُ عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ

50- یا به هر كس بخواهد پسران و دخترانی با هم می‌بخشد و هر كس را بخواهد عقیم می‌گذارد.
     او به همه امور دانا و قادر است.

وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ

51- و شایسته هیچ بشری نیست كه خدا مستقیماً با او صحبت كند، مگر از راه وحی یا از راه الهام غیبی
     یا فرشته پیام‌آوری بفرستد كه به فرمان او هر چه را که خواسته، بوسيله وحی برساند.
     براستی او والامقام بی‌همتا و پرحكمت است.

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ
     مَنْ نَّشَاء مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

52- و بدین ترتیب به امر خود روحی (بصورت قرآن)، بتو وحی فرمودیم.
     تو پيشتر نمی‌دانستی كه كتاب و ایمان چیست ولی ما، وحی قرآن را نور هدایتی قرار دادیم
     كه هر كس از بندگان ما را اراده بفرمائیم، بوسیله آن رهنمود می‌فرمائیم
     و مسلماً تو بوسیله قرآن مردم را به راه راست و درست هدایت می‌كنی،

صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الأمُورُ

53- یعنی راه و روشی كه خدا فرموده، همان خدائی كه هرچه در آسمانها و زمین است مال او است.
     آگاه باشید كه بازگشت همه امور به سوی خداست.

اين قسمت پاورقی است و قسمتی از قرآن نيست