Translation of the Holy Quran by Dr. Gilani

ترجمه دکتر گيلانی

نازل شده در مکه - شامل ۳۵ آيه

فقط خدا - فقط قرآن

سوره احقاف - سوره  ۴۶

حم

1- حم (حاء میم حمد و سپاس بر خدای حمید يعنی بسیار ستوده و مجید يعنی پر مجد و عظمت)  

تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

2- نزول این كتاب قرآن، از سوی خدای یگانه بر همه قادر و مسلط و حكمفرمای پرحكمت است.    

مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنذِرُوا مُعْرِضُونَ

3- ما آسمانها و زمین و آنچه که در فضای بین آنهاست را جز برای نشان دادن حق و تا مدتی معین، نیافریدیم.
   و كافران و منكران از هر سخنی كه مایه هشداری آنان بشود، رویگردان هستند.

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ اِئْتُونِي بِكِتَابٍ
      مِّن قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

4- (ای پیامبر به آنان) بگو: " آیا توجه كرده‌اید به این چیزهائی را كه غیر از خدا به آنها دعا کرده از آنها کمک خواسته و آنها را می‌پرستید،
   به من نشان بدهید اینها اصلاً چه چیزی را از زمین خلق كردند و آیا اصلاً در آفرینش آسمانها شركتی داشته‌اند؟
   یك كتاب آسمانی یا یك اثر علمی كه گواه این ادعای خلقت آنها باشد برایم بياوريد، اگر راست می‌گوئید."

وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَومِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ

5- و واقعاً چه كسی گمراه‌تر از آن است كه به غیر از خدا، به كسی و یا چیزی دعا ‌كند و از او کمک بخواهد
    كه تا روز قیامت جوابش را نمی‌دهد و از دعای آنان غافل و بی‌خبرند.

وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاء وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ

6- و زمانی كه مردم در روز رستاخیز جمع آورده می‌شود، آنها (يعنی معبودان،) دشمنان پرستش‌كنندگان خود شده
   و حتی عبادت آنها را نفی و انكار می‌كنند.

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ

7- و هرگاه آیات روشنگر ما بر آنان خوانده می‌شود، این منكرانی كه هر وقت حرف حق بگوششان می‌رسد، انكار می‌كنند، می‌گویند:
   " این (آیات) سحر و جادوئی كاملاً‌ آشكار است."

 أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ

8- یا اینكه می‌گویند: " محمد این (آيات) را به خدا افترا بسته و از خودش درآورده."
   (ای پیامبر) بگو: " اگر من به خدا افترا و دروغ بسته باشم شما نمی‌توانید از من در برابر كیفر الهی دفاعی بكنید،
   او بهتر می‌داند كه شما وارد چه موضوعاتی ميشويد و چه حرفهائی ميزنيد.
   كافیست كه خدا بین من و شما گواه باشد، و او آمرزنده و بسیار مهربان بر نیكان است.

قُلْ مَا كُنتُ بِدْعًا مِّنْ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ

9- بگو: من پیامبری نوظهور با پیامی متفاوت نیستم و نمی‌دانم خدا با من و یا شما چه خواهد كرد،
   من از چیزی جز آنچه كه به من بوسیله وحی امر می‌شود، پیروی نمی‌كنم
   و من فقط هشدار دهنده‌ای روشنگر حقائق دین هستم."

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَكَفَرْتُم بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

10- (ای پیامبر) بگو: آیا هیچ توجه كرده‌اید كه اگر این (قرآن و آیات آن) از سوی خدا باشد و شما آنرا انكار كنید
     در حالی كه گواهی از بنی‌اسرائیل به همانند آن (در تورات) گواهی می‌دهد،
     ولی شما تكبر ورزیده و لجاجت در انکار آن می‌كنید، چه بسرتان می‌آید؟
     مسلماً خدا مردم ستمگر را هدایت نمی‌كند."

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَّا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ

11- و كافران درباره مؤمنان گفتند:
     " اگر این قرآن و دین اسلام خوب بود، (ما بر آنها پيشی ميگرفتيم و آنرا ميپذيرفتيم و) آنها (مؤمنان) بر ما پیشی نمی‌گرفتند "،
     و چون خودشان بوسیله آن هدایت نشدند (برای آنكه آنرا بی‌اهمیت جلوه ميدادند،) بعد می‌گویند: " این یك دروغ كهنه و قدیمی است."

وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا كِتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِينَ

12- و پیش از این، كتاب موسی پیشوای هدایت و رحمت بود
    و این كتابی است كه هماهنگ و تصديق کنند آن (تورات) به زبان عربی می‌باشد
    تا ستمگران را هشدار داده و به نیكوكاران مژده آینده خوب بدهد.

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

13- آنهائی كه گفتند:
     پروردگار ما، خدای یگانه (الله) است سپس بر این ایمان‌شان پایداری نمودند، سرانجام نه ترسی خواهند داشت و نه غمی.

أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

14- چنین افرادی یاران بهشت هستند كه برای همیشه در آنجا خواهند بود و این پاداش رفتار و اعمالی هست كه انجام می‌دادند.    

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى
      إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ
      صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

15- ما به انسان سفارش فرمودیم كه به پدر و مادر خود نیكی و احسان نماید،
    مادرش او را با ناراحتی حمل نموده و با سختی، وضع حمل كرد و بارداری و شیر دادن‌اش سی ماه به طول انجامید،
    تا اینكه به بهترین نیروی جوانی خود رسید و چهل ساله شد، آنگاه عرض كرد:
    " پروردگارا، به من توفیق عنایت فرما تا برای نعمت‌هائی که تو به من و به والدین من عنایت نمودی، سپاسگزاری بنمایم
    و اینكه اعمال خوب و مفیدی انجام بدهم كه تو از آن راضی و خوشنود باشی
    و فرزندان مرا صالح و مفید بگردان.
    براستی من با جان و دل به سوی تو باز گشته ام و من واقعاً تسلیم فرمایش تو و مسلمان هستم."

أُوْلَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ

16- از چنین كسانی، بهترین اعمال‌شان را قبول می‌فرمائیم و از بدیهای‌شان می‌گذریم
     كه اینان در میان یاران بهشتند و این وعده‌ی درست و راستی هست كه وعده‌ تحقق آن به ایشان داده می‌شد.

 وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتْ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ
      وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ

17- در میان مردم شخصی بود كه به پدر و مادرش گفت:
    " وای بر شما، آیا بمن وعده اینرا می‌دهید كه بعد از مرگ، دوباره من از گور بیرون می‌آیم (و قیامتی هست )؟
     در حالی كه نسل‌ها پیش از من، مردمان زيادی درگذشتند و دیگر باز نیامدند.
    " بیچاره پدر و مادرش از بی‌اعتقادی فرزندشان، بسیار نگران بوده و به خدا ناله و دعا می‌كردند كه او را هدایت بفرماید
    و به فرزندشان گفتند: "(ای پسرجان) ایمان بیاور كه وعده خدا حتما ً‌راست و درست است."
    ولی در جواب، پسرشان می‌گوید: " این حرفها جز افسانه‌های پیشین نیست."

أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ

18- اینگونه افراد لجوج هستند كه دستور عذاب الهی در مورد كافران
     چه از جنیان و چه از انسانهائی كه در نسل‌های پیش زندگی می‌كردند، درباره آنها تحقق یافت و آنها واقعاً زیانكار شدند.

وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ 

19- و برای هر کسی، درجاتی بر طبق اعمالی كه در زندگی دنیا انجام داده‌اند، می‌باشد
     و نتیجه اعمالشان، بی‌كم و كاست به آنان برگردانده می‌شود و هیچ ستم و ظلمی به آنان نميشود.

وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ
      بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ

20- و زمانی كه كافران و منكران بر آتش جهنم عرضه می‌شوند، به آنان گفته می‌شود:
     " شما در زندگی دنیای‌تان از چیزها و مظاهر خوب دنیا استفاده و لذت می‌بردید
     ولی بخاطر تكبر و سركشی كه همواره داشتید و فساد تولید می‌كردید، با عذابی خواركننده مجازات می‌شوید."

وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتْ النُّذُرُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ
      خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ

21- (سرگذشت هود) برادر دلسوز قوم عاد را یادآوری كن، آنگاه كه قومش را در سرزمین احقاف (با تپه‌های شنی) هشدار می‌داد
     و البته پیامبران فراوانی، پيش از او و بعد از او آمده بودند، با این پیام كه:
     " جز خدای یگانه، هیچ كس و هیچ چیزی را نپرستید و اینكه من واقعاً (بعلت كفر و شرك شما)
     از عذاب روز بزرگ (حسابرسی و كیفر) برايتان می‌ترسم."   

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

22- قومش در پاسخ گفتند: " تو آمده‌ای كه ما را از خدایان‌مان رویگردان كنی؟
     اگر راست می‌گوئی، این عذابی را كه به ما وعده‌ی آنرا می‌دهی، برسر ما بياور."

قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ

23- هود گفت: "علم زمان و چگونگی عذاب، نزد خداست
     و من پیامی را كه به ابلاغ آن مأمور و فرستاده شدم، به شما ابلاغ می‌كنم ولی شما را مردمی مبتلا به جهل و نادانی می‌بینم."

فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُّمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُم بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ

24- و هنگامی كه ابری را دیدند كه به طرف دره‌های آنها حركت می‌كند (خوشحال شدند و) گفتند:
     " این ابر باران‌زا برای ماست "، ولی به آنها گفته شد:
     " نه، این همان عذابی است كه شما خیلی خواهان آن بودید، اين تندبادی است كه عذاب دردناكی در آن می‌باشد،"

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ

25- (تندبادی هست كه) به امر پروردگارش همه چیز را درهم می‌كوبد.
     (بامدادان) آنها چنان شدند که چیزی جز خانه‌های ویران‌شان دیده نمی‌شد.
     ما این چنین مردم گنه‌پیشه را کيفر می‌دهیم و مجازات ميکنيم.

وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِن مَّكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ
      وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُم مِّن شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون

26- ما به قوم عاد، امكانات و توانائی‌هائی داده بودیم كه به شما (اهل مكه) نداده‌ایم
    و به آنها (هم مثل شما) شنوائی و چشمان و قلب داده بودیم
    ولی شنوائی و چشمان و دلهايشان، هنگامی كه آیات خدا را انكار می‌كردند، هیچ بدردشان نخورد
    و همان (عذابی) را كه مسخره می‌كردند، بر سرشان آمد.

وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُم مِّنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

27- و ما در گذشته، آبادی‌هائی را که در حوالی شما بودند، نابود كردیم
     و ما آیات و نشانه‌های خود را با پدیده‌های گوناگون بیان نمودیم تا شاید آنها (پند گرفته، به راه خدا) بازگردند.

فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ

28- پس چرا این معبودانی غیر از خدا كه آنها را وسیله قرب و نزدیكی بخدا قائل بودند، آنها را یاری نکردند؟
     آنها حتی از ذهنشان گم و ناپدید شدند.
    این نتیجه دروغ‌پردازی و دروغ پراكنی آنها بود.

وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ

29- (ای پیامبر) يادآور باش زمانی را كه گروهی از جنیان را متوجه نمودیم كه به خواندن قرآن تو گوش فرا دهند.
     آنها پس از اینكه در جلسه حاضر شدند، به هم گفتند: سكوت را رعایت كنید.
     سپس وقتی كه تلاوت قرآن پایان یافت، به سوی قوم خود بازگشتند و به آنها هشدار و آگاهی دادند.

قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُّسْتَقِيمٍ

30- گفتند: " ای قوم ما، ما تلاوت آیات كتابی را شنیدیم كه پس از كتاب موسی نازل شده
     که هماهنگ با آن بخشی (از تورات اصلی) است كه وجود دارد و به راستی و درستی و راه راست هدایت می‌نماید."

يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ

31- " ای قوم ما، به این دعوت‌كننده‌ی به سوی خدای یگانه، جواب مثبت بدهید و او را باور داشته باشید،
     تا او (خدا) قسمتی از گناهان‌تان را بيامرزد و شما را از عذاب دردناك (دوری از رحمت خود) پناه دهد.

وَمَن لَّا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِن دُونِهِ أَولِيَاء أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

32- و هر كس به دعوت‌كننده‌ی به سوی خدا پاسخ مثبت ندهد، هرگز توان مقابله با كیفر الهی در سرزمين را نخواهد داشت
     و برای او، غیر از خدا، سرپرست و یاوری نخواهد بود و چنین افرادی در گمراهی آشكار و شدیدی هستند.

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

33- چرا متوجه نمی‌شوند که براستی خدائی كه آسمانها و زمین را آفریده و از آفرینش آنها ناتوان نبوده است،
     البته قادر است كه مردگان را زنده كند؟
     آری او قادر بر هر چیزی می‌باشد.

وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ

34- و زمانی كه در آخرت، كافران در معرض آتش آورده می‌شوند، به آنان گفته می‌شود: " آیا این جهنم و عذاب حقیقت ندارد؟ "
    در جواب می‌گویند: " آری، و سوگند به پروردگارمان كه حقیقت دارد."
    در این هنگام، او می‌گوید: " پس این عذاب را به خاطر انكارتان (در دنیا) بچشید."

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ
مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ

35- (ای پیامبر) بنابراين صبر و شكیبائی نما همانطور كه آن پیامبران اولوالعزم (با اراده و استقامت قوی) بردباری نمودند
     و شتابی برای آمدن عذاب آنان نخواه، چون زمانی كه آنها وعده عذاب را در آخرت با چشم خود مشاهده كنند،‌
     احساس می‌كنند كه گوئی فقط بيشتر از ساعتی از یك روز را (در دنيا) توقف و درنگ نداشته‌اند.
     این قرآن ابلاغی برای هدایت همه است.
     آیا جز قوم نافرمان و سركش و متجاوز از حدود الهی، نابود می‌گردند؟       1  

اين قسمت پاورقی است و قسمتی از قرآن نيست